Eğitim Sayfam

Türkiye kıyılarında deniz taşımacılığı ile limanlar arasında gemi işletme ve ticaret yapma hakkı, Türk vatandaşlarına ve Türk bayrağı taşıyan gemilere tanınması hangisi ile gerçekleştirilmiştir?

Üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemizde kapitülasyon antlaşmalarının etkisiyle deniz taşımacılığı ve ticareti yabancıların eline geçmişti. 1 Temmuz 1926’da kabul edilen Kabotaj Kanunu ile Türk kara sularında yolcu ve yük taşıma hakkı Türk vatandaşlarına ve Türk bayrağı taşıyan gemilere verildi.

Buna göre, Kabotaj Kanunu Atatürk’ün,

I. Cumhuriyetçilik
II. Milliyetçilik
III. Laiklik

ilkelerinden hangisi ya da hangileri ile ilişkilidir?

Cumhuriyetin ilk yıllarında ülkemizde büyük sanayi kuruluşlarını kuracak güçte sermayeye sahip Türk girişimciler yoktu. Bu nedenle büyük sanayi kuruluşları devlet eliyle gerçekleştirilirken diğer taraftan özel sektörü de destekleme politikası izlendi.

Aşağıdakilerden hangileri parçada verilen bilgiyi desteklemek için kullanılabilir?

I. Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun kabul edilmesi
II. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması
III. Ülke ekonomisinde devletçilik ilkesinin benimsenmesi

 1 Temmuz 1926 tarihli Kabotaj Kanunu ile Türk
denizlerinde ve limanlarında gemi işletme hakkı, Türk denizcilerine ve Türk bayrağı taşıyan
gemilere verilmiştir.

Verilen bilgiye göre, Türkiye Cumhuriyeti Kabotaj Kanunu’yla,

I. Egemen devlet anlayışı
II. Millî ekonomi politikası
III. Bağımsız devlet siyaseti
IV. Milli egemenlik

durumlarından hangilerini benimsemiştir?

Cumhuriyet döneminde tarımı geliştirmek için devlet gübre, ilaç, pulluk, traktör gibi girdilerin sağlanıp uygun koşullarda üreticiye ulaştırılmasına yardımcı olmuştur.

Devlet bu çalışmalarla aşağıdakilerden hangisini amaçlamış olamaz?

“Yeşili görmeyen gözler renk zevkinden mahrumdur. Burasını öyle ağaçlandırınız ki kör bir insan dahi yeşillikler arasında olduğunu fark etsin.”
ATATÜRK

Atatürk’ün bu sözü aşağıdakilerden hangisinin kurulmasıyla ilişkilendirilebilir?

Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ülkemizin kalkınmasında ve gelişmesinde önemli işlevleri yerine getirdi. Fakat hazırlanan İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nı uygulamak mümkün olmadı.

İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın uygulanamamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

“Mustafa Kemal’in amacı yabancıların ekonomimiz üzerindeki hâkimiyetlerine son vermekti.” diyen bir kişi, aşağıdaki çalışmalardan hangisini görüşüne kanıt olarak gösteremez?

1933’te Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı hazırlandı. Bu dönemde Sümerbank, Paşabahçe Cam, Beykoz Deri, İzmit Kâğıt Sanayi ve Karabük Demir Çelik İşletmeleri kuruldu. 

Verilen bilgiye göre,

I. Dışa bağımlılık artmıştır.
II. Planlı kalkınma politikası uygulanmıştır.
III. Sanayileşmeye önem verilmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde ticaret işleri yabancıların ve azınlıkların elindeydi. Türk vatanseverliği temelleri üzerine kurulan bir devlette bu durum kabul edilemezdi.

Yukarıdaki sözleri söyleyen bir öğretmen aşağıdakilerden hangisinin gerekliliğini vurgulamış olabilir?

İzmir İktisat Kongresi’nde “Ham maddesi yurt içinden sağlanabilecek sanayi dalları kurulmalıdır.” kararı alınmıştır.

Bu karar ile aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenebilir?

El emeği yeterli değildir. Yüzyıllardan beri kullanmakta olduğumuz sabanları bir tarafa bırakacağız. Çağın ilerlemesinin gerektirdiği bütün tarım alet ve araçlarını memlekete getireceğiz.
Mustafa Kemal

Mustafa Kemal bu sözleriyle aşağıdakilerden hangisinin gerekliliğini vurgulamıştır?

“Yeni Türkiye Devleti, temellerini süngü ile değil, süngünün de dayandığı ekonomiyle kuracaktır. Yeni Türkiye Devleti bir ekonomi devleti olacaktır.”
Mustafa Kemal

Aşağıdaki çalışmalardan hangisinin Mustafa Kemal’in bu sözü doğrultusunda gerçekleştirildiği söylenemez?

 Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda ekonominin temeli tarıma dayalıydı. Devletin bütçe gelirlerinin önemli bir kısmı tarım ürünlerinden alınan aşar vergisinden oluşuyordu. Ancak halkın bu vergiyi ödeyecek gücü yoktu. Halkın ödemekte zorlandığı aşar vergisi 1925’te kaldırıldı. Böylece köylü, üzerindeki ağır bir ekonomik yükten kurtulmuş oldu. 

Aşar vergisinin kaldırılarak halkın önemli bir ekonomik yükten kurtarılması, Atatürk ilkelerinden daha çok hangisiyle ilgilidir?

Misak-ı İktisadi (Ekonomi Andı) belgesinde yer alan bazı önemli kararlar şunlardır; Türkiye halkı, tahrip etmez; imar eder. Bütün emeği ekonomik yönden ülkeyi yükseltmek amacına yöneliktir. Türkiye halkı, tükettiği malı olabildiğince kendi yetiştirir. Çok çalışır, zamanda, parada ve dış alımda savurganlıktan kaçar. 

Bu kararlar ile aşağıdakilerden hangisi amaçlanmıştır?

Cumhuriyetin ilk yıllarında ekonomik alanda görülen gelişmelerden bazıları şunlardır,

I. Aşar vergisi kaldırıldı.
II. Kabotaj Kanunu çıkarıldı.
III. Şeriye ve Evkaf Vekâleti kaldırıldı.
IV. Çiftçilere kredi kolaylığı tanındı.

Bu gelişmelerden hangileri köylünün durumunu iyileştirmek ve tarımı geliştirmek amacıyla yapılmıştır?

Sivas Hanlı Köyü’nde çiftçilik yaparak geçimini sağlayan Ali Efendi “Buğday fiyatları beş yıl öncesine göre neredeyse yarı yarıya düştü. Ürünümüz para etmiyor. Bütün geçimimiz buna bağlı ama nasıl geçineceğiz bilmiyorum.” dedi.

Verilen bilgiye göre, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, ülkemizi öncelikle hangi açıdan olumsuz etkilemiştir?

"Siyasî ve askerî zaferler ne kadar büyük olurlarsa olsunlar, ekonomik zaferler ile taçlandırılmazlarsa elde edilen zaferler kalıcı olamaz. Kısa zamanda söner."

Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün bu sözünü destekleyen çalışmalardan biridir?

 Atatürk döneminde, sanayi, ticaret, madencilik, ulaşım ve bankacılık alanlarında hızlı bir yapılanmaya gidildi.

Bu çalışmalar ülkemizin öncelikle hangi alanda gelişmesine katkı sağlamıştır?