Eğitim Sayfam

Ülkemiz ilk yapay uydusu olan TÜRKSAT 1B'yi 1994 yılında uzaya fırlattı. Bu uydu haberleşme ve iletişim amacıyla kullanıldı. Daha sonraki senelerde de haberleşme ve iletişim amacıyla birçok uydu uzaya fırlatıldı. 2019 yılı itibarıyla Türkiye'nin aktif uydu filosunda 3 haberleşme ve 3 gözlem uydusu bulunuyor. Bunlardan TÜRKSAT 3A, TÜRKSAT 4A ve TÜRKSAT 4B haberleşme ihtiyacını karşılarken GÖKTÜRK -1, GÖKTÜRK-2 ve RASAT gözlem ve keşif amaçlı kullanılıyor. Türkiye uzaya gönderdiği uydular aracılığıyla hem uzay araştırmalarını hem de haberleşme teknolojilerini geliştirmiştir. Aynı zamanda ülkemizin uzaydan gözlemlenmesi de gerçekleştirilmektedir.

Yukarıda verilen bilgilerden yola çıkarak;

I. Ülkemizin uzaya gönderdiği toplam uydu sayısı 6'dır.

II. Uydularımız; kaçak yapıların tespiti, kentsel gelişimin izlenmesi gibi araştırmalarda kullanılabilir.

III. Uydular gerçekleştireceği görevlere göre farklı donanımlara sahip olabilir.

IV. Uzay boşluğunda görev süresini doldurmuş Türk uyduları vardır.

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

Uzay teknolojilerinin gelişmeye başlayıp uzaya ilk uydu fırlatıldığı günden bugüne yaklaşık 7000 uydunun uzaya fırlatıldığı düşünülmektedir. Bu uydulardan bir kısmı görevini tamamlamış olup yaklaşık 1000 tanesininde aktif şekilde görevini devam ettirdiği biliniyor. Görev süresini tamamlamış bazı yapay uydular yörüngede kalmaya devam ederken bazıları da yörüngeden çıkıp Dünya atmosferine girdiğinde yanıp parçalanıyor.

Günümüz itibarıyla uzay boşluğunda kalan görev süresini tamamlamış yapay uydular ve roket atıkları herhangi bir sorun oluşturmasa da gelecekte önemli sorunlara neden olacağı tahmin edilmektedir.

Uzay kirliliği ile ilgili verilen metne bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Türkiye Uzayda Büyüyor!

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'ndan alınan bilgiye göre Türkiye'nin aktif uydu filosunda 3 haberleşme, 3 gözlem uydusu bulunuyor. Türksat SA, Türksat 4A ve Tüksat 4B haberleşme ihtiyacını karşılarken Göktürk 1, Göktürk 2 ve Rasat gözlem yapıyor. Bunlara ek olarak kiralık olarak kullandığımız uydu da mevcut.

Yeni yapılacak olan uydulardan Türksat 5A'nın kiralık uydu yerine konulması ve Türksat 5B'nin de diğer uydulara destek olarak kullanılması düşünülüyor. Tedarik süreçleri devam eden bu uyduların yapımı için dünyanın önde gelen bir firmasıyla sözleşmenin imzalanmasının hemen ardından üretime başlanacak.

Yeni üretilecek uydulardan olan Türksat 6A ise, Türkiye'de yerli olarak geliştirilecek ve bu alandaki yeteneklerimizi daha da ileri götürmeyi amaçlayan ilk haberleşme uydusu projesidir. Türksat GA projesinin yapımında daha önce yaptığımız Bilsat, Rasat ve Göktürk 2'nin yapımında kazanılan tecrübelerden faydalanılacaktır.

Üç haberleşme uydusunun da hizmete girmesiyle Türkiye'nin uzaydaki haberleşme uydusu sayısı 6'ya yükselecek. Böylece Türkiye, Asya'da Türk Cumhuriyetleri dahil Çin'e kadar uzanan bölgeye, Afrika ve Avrupa'yı kapsayan coğrafyaya hizmet verebilecek.

Yukarıda verilen habere göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Teknolojinin gelişiminin uzay araştırmalarına katkısı olduğu gibi, uzay araştırmalarının da teknolojinin gelişimine katkısı olmuştur.

Zamanla gelişen teknoloji sayesinde uzaya, uzay mekikleri, yapay uydular gönderilmiş ve uzay istasyonları kurulmuştur. Bu uzay çalışmaları ile günlük hayatımızı kolaylaştıran pek çok ürün elde edilmiştir.

Uzay koşulları göz önünde bulundurulduğunda aşağıdaki araçlardan hangisi uzay araştırmaları sonucu üretilmiş olamaz?

Gerekli veya gereksiz olarak yapılan yanlış dış aydınlatmaların yan etkisine “ışık kirliliği” denir. Uzayla ilgili araştırmaların yapıldığı gözlemevleri, şehir içindeki ışık kirliliğinin olumsuzluklarından dolayı şehir dışındaki yerlere kurulur. Çünkü şehir ışıkları ve bulutlar teleskoplarla gözlem yapmayı zorlaştırır.

Buna göre gözlemevlerinin aşağıda belirtilen alanlardan hangisinde kurulması daha uygundur?

Eski çağlarda parlak yıldızların bir araya gelmesi ile oluşan yıldız kümeleri hayali çizgilerle birleştirilirdi. Oluşan şekiller hayvanlara, efsanevi kahramanlara, terazi ve pergel gibi araçlara benzetilirdi. Bu yıldız kümeleri verilen isimlerle anılırdı. Bugün bu yıldız kümelerine takımyıldız denir.

Aşağıda verilenlerden hangisi takımyıldıza ait bir görseldir?

Falcon 9 Roketi taşıdığı 11 küçük uyduyu yörüngeye yerleştirdikten sonra karaya ve okyanusa dikey iniş yapmayı başarmıştır. SpaceX isimli özel bir şirketin geliştirmiş olduğu bu roket insanlı uzay yolculuklarının başlaması için ilk adımı oluşturuyor.

Yukarıda verilen bilgiye göre;

I. Falcon 9 roketi Dünya'ya tekrar dönüş yaptığı için uzay kirliliğine daha az yol açar.

II. Falcon 9 roketinin tekrar kullanılabilir olması uzay araştırmalarının maliyetini azaltmaya katkı sağlar.

III. Uzay araştırmalarına resmi kurumlar dışında özel kurumlarda katılabilmektedir.

çıkarımlardan hangilerine ulaşılabilir?

Yüksek sıcaklıktaki gazların sıkışmasıyla oluşan, çevresine ısı ve ışık yayan gök cisimlerine yıldız denir.

Aşağıdaki tabloda yıldızların sıcaklığına göre sahip olduğu renkler verilmiştir.

Verilen bilgilere göre;

I. Yıldızların tamamı doğal ışık kaynağıdır.

II. Güneş orta sıcaklıkta bir yıldızdır.

III. Yıldızlar farklı renkte olabilirler.

IV. Yıldızların sıcaklığını renkleri belirler.

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

Yapay uydular, uzay mekiği ve uzay istasyonları uzay araştırmalarında kullanılan teknolojik araçlardır.

Bu araçların bazı özellikleri şu şekildedir.

» Yapay uydular; gök cisimlerinin çevresinde belirli bir yörüngede dolanan insan yapımı araçlardır. Bu uydular yeryüzünden uzaydaki yörüngelerine roket adı verilen araçlarla gönderilir. Yapay uyduların belli bir görev süresi vardır.

» Uzay mekiği; uzay araştırmaları yapabilmeleri için astronotları uzaya götürüp getirebilen uzay araçlarıdır.

» Uzay istasyonu; astronotların uzun süre içinde kalıp araştırma yapabilmesine imkân sunan uzay araçlarıdır.

Uzay araçları ile ilgili verilen bilgiler değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Kutup Yıldızı, Küçükayı takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Dünya'nın ekseni ile yaklaşık aynı doğrultuda olduğundan, gün boyunca yer değiştirmez, hep kuzeyi gösterir. Bu nedenle tarih boyunca yön bulmada kullanılmıştır. Demirkazık, Kuzey Yıldızı, Çulpar, Polaris, Şimal Yıldızı gibi isimleri olan  Kutup Yıldızı aslında üç yıldızdan oluşan bir sistemdir.

Kutup Yıldızı'nı gökyüzünde bulmak oldukça kolaydır. Büyükayı takımyıldızının oluşturduğu “tava” nın gövdesinin sonundaki iki parlak yıldızı birleştiren hayali doğruyu takip ederek bu iki yıldız arasındaki mesafenin yaklaşık 5 katı kadar ileride Kutup Yıldızı bulunur. Kutup Yıldızı'ndan daha parlak yıldızlar olsa da gökyüzünün bu bölgesindeki en parlak yıldız olduğundan başka bir yıldızla karışma ihtimali düşüktür. Güney yarım küreden görünmediği için, Güneyhaçı takımyıldızı Güney yarım küredekilere kabaca güney yönünü gösterir.

Kutup Yıldızı ile ilgili yukarıda verilen bilgilere göre;

I.  Kutup Yıldızı gökyüzünde görünen en parlak yıldızdır.

II. Kutup Yıldızı daima kuzey yönünü gösterir.

III. İnsanların Dünya'nın her yerinden kuzey yönünü tespit etmesini sağlar.

IV. Birden fazla isimle anılabilir.

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?