Eğitim Sayfam

Annesinin isteği ile başladığı Mahalle Mektebinden, birkaç gün sonra babası tarafından alınarak Şemsi Efen İlkokuluna kaydı yaptırıldı. Şemsi Efendi özel bir okuldu. Mustafa Kemal’in babası Ali Rıza Bey’in ekonomik durumu da gayet yerindeydi. Ancak Mustafa Kemal bu okula devam ederken babası hayatını kaybetti. Mustafa Kemal eğitim hayatına ara vermek zorunda kaldı. Annesi Zübeyde Hanım, diğer çocuklarını da alarak Langaza’daki çiftlikte kâhyalık yapan kardeşinin yanına gitti. Mustafa Kemal, çiftlik işlerinde dayısına yardımcı oldu. Eğitimine çiftlikte devam etmek istediyse de olmadı. Bu nedenle Zübeyde Hanım onu tekrar Selanik’e gönderdi. Böylece Mustafa Kemal, ilkokulu bitirmiş oldu.

Mustafa Kemal ile ilgili olarak verilen yukarıdaki metinden, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal’in eğitim gördüğü okullar ve bu okulların özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

I. Annesinin isteği ile devam ettiği ve geleneksel eğitimin verildiği okuldur. (Mahalle Mektebi)

II. Babasının isteği ile gittiği ve modern eğitimin verildiği okuldur. (Şemsi Efendi İlkokulu)

III. Sınavını kazanarak girdiği ve Kemal isminin verildiği okuldur. (Askeri Rüştiye)

IV. İlk kez Selanik’ten ayrıldığı ve ülke sorunlarıyla ilgilenmeye başladığı okuldur. (İstanbul Harp Akademisi)

V. 1905’te Kurmay Yüzbaşı olarak mezun olduğu okuldur. (Manastır Askeri İdadisi.)

Yukarıdaki tablonun doğru olabilmesi için hangi numaralı bilgilerin yer değiştirmesi gerekmektedir?

Askeri Rüştiyede Fransızca eğitimine başlayan Mustafa Kemal, idadi yıllarında sınıf arkadaşlarından bu konuda biraz geri kalmıştır. Fransızca öğretmeninin, “sen bu dili öğrenemeyeceksin” demesi, onu çok üzmüştür. Yaz tatilinde Selanik’e geldiğinde Frer kardeşlerin dil okulunda Fransızca kurslar almıştır. Tatil sonu okula döndüğünde öğretmeni dâhil herkes Mustafa Kemal’in Fransızcadaki başarısından bahsediyorlardı. Fransızca eğitimi İstanbul Harp Okulu ve Harp Akademisi yıllarında da devam etmiştir. Pansiyoner olduğu Fransız kadından dersler almış, Fransızca gazete, dergi ve kitaplar okumuştur. Harp Akademisinden mezun olduğunda çok iyi derecede Fransızca konuşuyor ve yazabiliyordu.

Mustafa Kemal’in Fransızca eğitimine bu denli ağırlık vermesi ve Fransızca öğrenmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Mustafa Kemal’in doğduğu şehir olan Selanik, günümüzde ____I_____’ın sınırları içinde, askeri liseye gittiği Manastır ise _____II______ nın sınırları içinde yer alır.

Boş bırakılan yerlere aşağıdaki ülkelerden hangileri sırasıyla getirilebilir?

Mustafa Kemal’in doğduğu Selanik kenti, Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’da yer alan en önemli şehirlerinden biridir. Çocukluğu bu şehirde geçen Mustafa Kemal, ilkokul ve ortaokul eğitimini bu şehirde almıştır. Mustafa Kemal’in çocukluk döneminde Selanik:

I. Sahip olduğu liman sayesinde ticareti gelişmiştir.

II. Avrupa’da çıkan günlük gazeteler buraya da gelmiştir.

III. Avrupa’da yaşanan sosyal ve siyasal gelişmeler yakından takip edilmiştir.

IV. Sırp, Rum, Bulgar, Ermeni ve Türkler bir arada yaşamışlardır.

Buna göre yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangilerinin Mustafa Kemal’de batı kültürünün oluşmasında etkili olduğu söylenebilir?

Selanik şehri çok kozmopolit bir yapıya sahiptir. Çünkü Selanik’te, Türkler, Ermeniler, Sırplar, Makedonlar, Rumlar ve Yahudiler bir arada yaşıyorlardı. Yaklaşık beş yüz yıl barış ve huzur içinde yaşayan bu topluluklar, Fransız İhtilali’nin getirdiği milliyetçilik akımı nedeniyle birbirlerine düşman oldular. Her bir millet Selanik’in kendilerine ait olduğunu savunuyor, diğerlerinden şehri terk etmelerini istiyorlardı. Bu nedenle Selanik iç savaşın ateşi ile yanmaya devam ediyordu. Böyle bir ortamda yetişen Mustafa Kemal, olan bitenlerden kendisine ders çıkarmaya ve Osmanlı’nın kurtuluşu için çareler aramaya çalışıyordu. Fransız İhtilali’nin yaymış olduğu milliyetçilik akımı nedeniyle, bu milletlerin artık bir arada yaşamalarının mümkün olmadığını düşünüyordu.

Yukarıdaki metinden hareketle, Mustafa Kemal’in aşağıdakilerden hangisini desteklediği söylenebilir?

Mustafa Kemal eğitim çağına geldiğinde anne ve babası onun hangi okula gideceği konusunda tartışma yaşamışlardır. Zübeyde Hanım, dini eğitim veren mahalle mektebine devam etmesini istiyordu. Mahalle mektebi, özellikle dini yönü ağırlıkta olan ve evin bir odasında verilen eğitimdi. Öğrenciler genellikle İslam inancı ve kültürüne göre yetiştiriliyordu. Kendi oğlunun da dini eğitim almasını isteyen Zübeyde Hanım, özellikle mahalle mektebini tercih ediyordu. Bu tercihte, öğrencilerin okula başlama merasimleri de etkili olmuştur. Mahalle mektebine başlayan çocuklar okulun ilk günü, başlarında rahle ve Kuran; önde hocaları ve ilahiler söyleyerek sokaklarda yürüyüş yaparlardı. Zübeyde Hanım oğlunun da bu törene katılmasını çok istiyordu.

Buna göre Mahalle Mektebi’nin Mustafa Kemal’de hangi değişikliği yapması beklenemez?

Manastır Askeri İdadisi’ni sınıf ikicisi olarak bitiren Mustafa Kemal, 13 Mart 1899’da İstanbul Harp Okulu’na başladı. İstanbul’a ilk gelişi eğitim için olan Mustafa Kemal, Beyoğlu’nda bir Fransız Madam’ın pansiyonunda kalmaya başladı. Bu Fransız kadından Fransızca dersleri aldı. Bu kadın Fransa’da çıkan gazeteleri zaman zaman Mustafa Kemal’e de getirtiyordu. Mustafa Kemal’in kaldığı Beyoğlu, Şişli ve Galata o dönem İstanbul’un Avrupa’ya açılan penceresi olarak adlandırılmaktaydı. Bu nedenle Mustafa Kemal, buradan Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip edebiliyordu.

Mustafa kemal’in kaldığı Beyoğlu, Şişli ve Galata’nın “İstanbul’un Avrupa’ya açılan penceresi” olarak kabul edilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Mustafa Kemal birkaç gün mahalle mektebine devam ettikten sonra, babası tarafından bu okuldan alınarak Şemsi Efendi İlkokulu’na kaydı yapılmıştır.

Mahalle Mektebi: Dini eğitim veren bir okuldur. Eğitim geleneksel yöntemlere göre yapılır. Öğrenciler hocanın karşısında oturur, rahle üzerinde ders işlenir.

Şemsi Efendi İlkokulu: Selanik’in ilk Müslüman özel okuludur. Çağdaş ve modern eğitim verilir, eğitimde yeni yöntem ve teknikler kullanılır. Öğrenciler sınıflardaki sıralarda ders görürler. Öğretmen tahta başında dersini anlatır. Bu okulun eğitimi, Avrupa’daki okullar örnek alınarak dizayn edilmiştir.

Mustafa Kemal dönemindeki iki okulun eğitim sistemi ve özellikleri karşılaştırıldığında aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?

Selanik şehri birçok özelliği ile Mustafa Kemal’in fikir hayatında önemli bir rol oynamıştır.

Selanik şehrinin aşağıdaki özelliklerinden hangisi buna örnek olarak gösterilemez?

Mustafa Kemal, İstanbul Harp Akademisi’nde eğitim gördüğü yıllarda bir sınıfa arkadaşlarını toplar ve onlara konferans niteliğinde konuşmalar yapardı. Padişahın yönetim anlayışına karşı çıkmış, mutlak monarşinin değişmesini istemiştir. II. Abdülhamit’in meşrutiyet yönetimini geri getirmesi için mücadele etmiştir. Mebusan Meclisi’nin açılması için çalışan gruplara destek vermiştir. Hatta bu doğrultuda fikirlerini yaymak için, elde yazarak çoğalttığı bildiriler dağıtmıştır. Bu bildirilerdeki padişaha dönük eleştirilerinden dolayı tutuklanarak hapse atılmıştır. Padişah II. Abdülhamit’in affetmesi ile tekrar okuluna dönen Mustafa Kemal mücadelesine kaldığı yerden devam etmiştir.

Yukarıdaki metinde anlatılanlara bakarak Mustafa Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Mustafa Kemal Manastır Askeri İdadisi’nde iken 1896’da Osmanlı-Rum savaşı çıkmıştır. Devleti’nin zor durumda olduğunu düşünen Mustafa Kemal yanına birkaç arkadaşını da alarak, savaşa gönüllü olarak yazılmaya karar vermiştir. Birinci başvuru sırasında küçük oldukları gerekçesi ile bu istekleri kabul edilmemiştir. Ancak, kendilerine takma sakal, bıyık yaparak ikinci gittiklerinde kayıtlarını yaptırabilmişlerdir. Trenle cepheye gidecekleri gün öğretmenlerine yakalanmışlar ve geri okula götürülmüşlerdir. Böylece cepheye gitme ve savaşa katılma maceraları da son bulmuştur.

Buna göre:

I. Mustafa Kemal vatanseverlik örneği göstermiştir.

II. Okuldan kaçma girişimi eğitim hayatını bitirmiştir.

III. Cesurca bir girişimde bulunmuştur.

IV. Bir daha başka bir savaşa katılmamıştır.

Sonuçlarından hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir?

Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyesi’ni başarı ile bitirdikten sonra, ilk kez Selanik’ten ayrılarak, Manastır’a gelmiş ve burada Askeri İdadide eğitimini sürdürmüştür. Manastır Askeri İdadisi’nde Mustafa Kemal:

• Edebiyat ve hitabet konusunda arkadaşı Ömer Naci’den etkilenmiş, şiire merak salmıştır.

• Tarih bilinci kazanmış. Tarihi kitaplar okumuştur. Tarih öğretmeni Binbaşı Mehmet Tevfik sayesinde Türk tarihine merak salmıştır.

• Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp gibi yazarların kitaplarını okumuş. Bunların savundukları fikirleri benimsemiş ve o da bu fikirleri savunmuştur.

Mustafa Kemal’in Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp gibi yazarların kitaplarını okuması, O’nda hangi duygunun gelişmesine neden olduğu savunulabilir?

Manastırın Mustafa Kemal’in eğitim hayatında önemli bir rolü vardır. Ayrıca fikir hayatının olgunlaşmasında etkisi büyük olmuştur.

Aşağıdakilerden hangisinin buna katkı sağladığı söylenemez?

Mustafa Kemal, Manastır Askeri İdadisi’nde eğitim gördüğü dönemde arkadaşı Ömer Naci’den edebiyat ve hitabet konusunda etkilenmiştir. Şiire merak salarak, arkadaşı gibi şiir yazmaya çalışmıştır. Yine bu yıllarda Namık Kemal’den etkilenmiştir. Namık Kemal’in özgürlükçü düşünceleri Mustafa Kemal’e yeni ufuklar açmıştır. Ziya Gökalp ve Mehmet Emin Yurdakul’un eserleri ile tanışması da askeri idadi yıllarına rastlamaktadır. Özellikle de Ziya Gökalp’in eserleri siyasi yönden etkilemiştir onu. Fransız aydın Jean Jack Rousso’nun eserlerinden hak, adalet, eşitlik ve özgürlük kavramları yönünden etkilenmiştir. Tüm bunların hayata geçirilmesi için çalışmıştır.

Yukarıdaki metne göre, Mustafa Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?