Eğitim Sayfam

Avrupalı devletler, keşfettikleri yeni topraklarda yürüttükleri sömürgecilik ve kolonicilik faaliyetleri sayesinde büyük bir zenginliğe kavuşmuştur. Avru pa’nın, sömürge topraklarından elde ettiği zenginlik, Avrupa’da bir refah ortamı oluşturmuştur. Bununla birlikte kömür ve demir başta olmak üzere maden kaynaklarının zenginliği, sanayinin ihtiyaç duyduğu enerji ve demir ihtiyacının düşük maliyetle karşılanmasını sağlamıştır. Bu madenlere sahip İngiltere, Almanya ve Fransa gibi ülkeler gerek demir sanayisinde gerekse buhar gücü ile işleyen makinelerin çalışması için ihtiyaç duyulan enerji kaynağının temininde avantaj elde etmişlerdir.

Buna göre Avrupa’da Sanayi İnkılabı’nın gerçekleşmesinde;

I. Enerji kaynaklarının varlığı,

II. Yeterli sermaye birikiminin oluşu,

III. Teknolojik gelişmenin sağlanması

durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?

Mustafa Kemal, Osmanlı ordusunu temsilen Fransa’da Picardie Manevraları’na katılır (10 Eylül 1910). Bu, onun Batı Avrupa ile ilk temasıdır. Mustafa Kemal, Fethi Bey’le beraber yaptıkları İsviçre, Belçika ve Hollanda’yı da içine alan 14 günlük bir seyahatten sonra vatana döner. Manevralardan çıkardığı sonuç acıdır. “Bu kadar hazırlık barış için yapılmaz. Aklımızı başımıza almalıyız. Çıkacak savaş bütün dünyayı ateşe atabilir ve biz bunun dışında kalamayız.”

Picardie Manevraları sonrası söylediklerine bakılarak Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Gençlik döneminde Mustafa Kemal’in düşünce dünyasını etkileyen önemli olaylardan biri de 1897’deki Türk-Yunan Savaşı’dır. Osmanlı ordularının ilerleyişi karşısında tutunamayan Yunan kuvvetleri ateşkes istemek zorunda kalmış ve Rusya’nın da talebi üzerine Osmanlı ordusu, ilerleyişini durdurmuştur. Ancak savaş meydanında elde edilen zafere karşılık masa başında aynı başarı gösterilememiştir. İmzalanan İstanbul Antlaşması’na göre Osmanlı Devleti savaş sırasında ele geçirmiş olduğu bölgeleri boşaltacak ve kendisine ait olan Girit Adası’na özerklik verecektir. Tüm bu gelişmeleri yakından takip eden Mustafa Kemal antlaşmanın sonucundan büyük bir üzüntü duymuştur.

Bu durum Mustafa Kemal’in aşağıdakilerden hangisinin önemini kavramasını sağlamıştır?

Kız kardeşi Makbule Atadan, Mustafa Kemal’in çocukluğuna dair şunları anlatıyor: “Hiç unutmam. Bir kış gecesi, büyük kardeşim sobaya birkaç odun attıktan sonra mindere oturmuş ve kitaplarını karıştırmaya başlamıştı.

Annem sordu:

— Ne okuyorsun oğlum? Büyük kardeşim hemen cevap verdi:

— Tarih… Plevne Muharebeleri, Osman Paşa…

Annem bir şey söylemedi ve derin düşüncelere daldı. Sonra yerinden kalkarak büyük kardeşimin saçlarını okşadı:

— İnşallah sen de onun gibi olursun Mustafa’m, dedi.”

Bu hatıradan,

I. Mustafa Kemal, öğrenmeye meraklı bir kişiliğe sahiptir.

II. Zübeyde Hanım oğlunun tarih okuma hevesinden etkilenmiştir.

III. Mustafa Kemal’de çocukluk yaşlarından itibaren tarih bilinci oluşmaya başlamıştır.

yargılarından hangileri çıkarılabilir?

1789 Fransız İhtilali’nden sonra ortaya çıkan milliyetçilik düşüncesinin etkisiyle Balkanlardaki gayrimüslim milletler Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklanmaya başlamışlardı. Bu durum karşısında devletin birliğini muhafaza edebilmek ve yeni şartlara uyum sağlayabilmek için Avrupa’nın da etkisiyle 3 Kasım 1839’da Tanzimat Fermanı ilan edilmiştir. Tanzimat ile birlikte din ve mezhep ayrılığının ortadan kaldırılması, hukuksal eşitliğin sağlanması amaçlanmıştır. Daha sonra ise 28 Şubat 1856’da Islahat Fermanı ile gayrimüslim halka yeni haklar verilmiş, bütün siyasal ve sosyal düzenlemeler 1876’daki Kanun-ı Esasi ile birlikte hukuksal bir nitelik kazanmıştır. Bütün bu uygulamalardaki esas amaç, Müslim ve gayrimüslim halkın Osmanlılık üst kimliği ile ortak bir vatandaşlık etrafında birlikteliğini sağlamak olmuştur. Bunun sonucunda oluşan Osmanlıcılık fikri, aydınlar ve yöneticilerin öncülüğünde imparatorluğun birliğini sağlamak amacıyla bir çözüm olarak gündeme gelmiştir.

Bu bilgilere göre,

I. Fransız İhtilali’nin olumsuz etkileri hukuki düzenlemeler ile engellenmeye çalışılmıştır.

II. Osmanlıcılık düşüncesiyle gayrimüslim halkın ayrılıkçı düşüncelerinin önüne geçilmiştir.

III. Ortak vatandaşlık bilinci dinî inanç, soy ve kültür birliği temel alınarak oluşturulmuştur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?