Eğitim Sayfam

.Osmanlı sınırları içinde yaşayan uluslar Fransız İhtilali’nin ortaya çıkardığı milliyetçilik akımının etkisiyle bağımsızlık isyanları başlatmıştır. Balkan uluslarının yanında Arap aşiretleri de bağımsızlık ümidiyle Osmanlıya karşı isyan etmişlerdir. Balkanlar ve Ortadoğu da yaşanan hakimiyet mücadelesi nedeniyle Avrupalı devletler de bu isyanları desteklemişlerdir. Osmanlı yöneticileri bu durumun önüne geçmek amacıyla birtakım düzenlemeler yapmışlardır. Osmanlıcılık, İslamcılık, Batıcılık ve Türkçülük gibi fikir akımları ortaya atmışlar ancak bu akımlardan hiçbiri dağılmanın önüne geçememiştir.

Osmanlı Devleti’nin durumu ile ilgili olarak;

I- Azınlıklar kendi devletlerini kurmak için isyan başlatmışlardır.

II- Osmanlı Devleti dağılmayı önlemek amacıyla çalışmalar yapmıştır.

III- Arap aşiretleri Avrupalı devletlerin kışkırtmasıyla ayaklanmamıştır.

yargılarından hangisine ulaşılabilir?

Fransız İhtilali ile yayılan milliyetçilik akımı, farklı milletleri bünyesinde barındıran Osmanlı Devleti’nin dağılma sürecine girmesine neden oldu. Kapitülasyonlar, Osmanlı Devleti’nin Avrupa’nın ham madde kaynağı ve açık pazarı haline gelmesinde önemli rol oynadı.Osmanlı aydınları ve devlet adamları, bu olumsuz gelişmeler üzerine Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmasını, devletin dağılmasını önlemek için bazı çalışmalar başlatmıştır. Padişah Abdülmecid,1839’da Tanzimat Fermanı’nı ilan etti.Fermana göre, halkın can, mal ve namus güvenliği sağlanacaktır. Vergi herkesin gelirine göre alınacaktır. Mahkemeler açık olarak yapılacak, rüşvet ve iltimas (kayırma) önlenecektir. Tanzimat Fermanı’yla Müslüman ve gayrimüslim ayrımı yapılmaksızın herkes kanun önünde eşit sayıldı. Osmanlı Devleti’nde ilk defa padişahın gücü üstünde kanun gücünün varlığı kabul edildi. 1856 yılında ise Islahat Fermanı ilan edilerek gayrimüslimlere verilen haklar genişletildi.

Verilen metne göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Haritada 20. Yüzyıl Başlarında Avrupa ve Osmanlı Devleti’nin sınırları verilmiştir.

Haritayı incelediğimizde sadece haritadaki bilgilerden yararlanılarak hangi yorum yapılamaz?

19.yy. Osmanlı Devleti’nin mali yönden büyük sarsıntılara uğradığı bir dönem olmuştur. İngiltere ile 1838 imzalanan ticaret sözleşmesi ile, Osmanlı gümrük duvarları indirilmiş, Osmanlı Devleti’nin zaten cılız olan endüstrisi Avrupa rekabeti karşısında savunmasız durumda bırakılmıştır. Ödemelerdeki açıklar artmış, denge bozulmuş , ülke mallarını satamaz duruma gelmiş sanayileşme durmuştur. Dış borçlanma para basma gibi yöntemlerle sorunların çözülebileceğine inanılmış ancak bu durum devleti iflasla karşı karşıya bırakmıştır. Nitekim 1881’de Muharrem Kararnamesi ilan edilmiş ve Duyun- u Umumiye adı altında Osmanlı Devleti’ni iktisadi ve mali bakımdan yoksun bırakan , bütün kaynaklarını denetleyen bir sistem kurulmuştur.

Yukarıda verilenlere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Selanik farklı din ve milletlerden insanların bir arada yaşadığı, ulaşım ve iletişim ağının hem Avrupa, hem de Osmanlı Başkenti ile gelişmiş olduğu bir kenttir. Ulaşım imkanlarının gelişmesi kenti ekonomik olarak da canlandırmıştır. Mustafa Kemal, bu şehirde önce annesi Zübeyde Hanım’ın isteğiyle dini eğitim veren Mahalle Mektebi’ne gitmiş, bir süre sonra da babasının isteğiyle modern eğitim veren Şemsi Efendi İlkokuluna gitmiştir.

Buna göre Selanik kenti ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

Selânik, dağ eteklerinden yukarıya doğru tırmanan, büyük, durgun körfezinin sularına yayılan ve çevresindeki Roma, Bizans ve Türk surlarının sınırlarını çoktan aşmış, çağdaş Batı ölçütlerindeki rıhtım ve bulvarları boyunca iyice gelişmiş bir kent görünümündeydi. Yıkık istihkâmlarının üzerindeki karmaşık çatıların arasından minareler ve çan kuleleri yükselirdi.Kent, 1889’da Sırbistan ve Viyana üzerinden demir yoluyla Avrupa’ya bağlanmıştır. Diğer bir demir yolu hattı da kent, Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya ve İstanbul’a bağlamaktaydı. Kentin elektrik ağı 1889’da kurulmuştur. Bu süreçte dokuma fabrikalarında pamuklu ve yünlü kumaş üretilmiştir.19. Sonlarına doğru, Selânik’in nüfusu yetmiş binden yüz binin üzerine çıkmıştır.

Verilen metinden yararlanarak Selanik şehri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir ?

Harbiye’de ve Harp Akademisi’nde, memleket ve millet davaları ile ilgilenmesi, düşüncelerini cesaretle ifadeden çekinmemesi sebebiyle aydın ve inkılâpçı bir subay olarak tanınmıştı. Devir istibdat idaresi idi ve bu davranışları aleyhine olabilirdi; ancak çevresince gerçekten çok sevilişi, düşüncelerinde samimi oluşu, onun herhangi bir tertibe kurban gitmesini önlemişti.

Verilen metne göre Mustafa Kemal’in aşağıda gösterdiği davranışlardan hangisi metinde anlatılan kişilik özellikleri ile ilişkili değildir?

Küçük Mustafa okul çağına geldiğinde ailesini tatlı bir telaş sarmış ve hangi okula gideceği konusunda görüşmeler başlamıştı. Annesi geleneksel eğitim veren mahalle mektebine gitmesini, babası batı tarzında eğitim veren Şemsi efendi ilkokuluna gitmesini istiyordu. Babası annesinin gönlünü kırmamak için Mustafa’yı önce Mahalle mektebine sonra Şemsi Efendi ilkokuluna göndermiştir. Ardından Selanik Rüştiyesine giden Mustafa, burada annesinden gizli askeri okul sınavını kazanarak Askeri Rüştiye’ye geçmiştir. Annesinin gönlünü almak için “ Anne ben asker olarak doğdum asker olarak öleceğim” demiştir.

Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Biz o yüce yaradılışlı bir milletiz ki yurdunu, ulusunu koruma sahasında

Ayaklar altında toprak olmaktansa ölmek daha tercih edilir.

Hürriyet mücadelesi korkulu bir ateş olsa da dert değil;

İnsan olan bir can için mücadele sahasından kaçmaz

Celladın can yakan kemendi acımasız bir ejder olsa

Yine de bin defa daha esaret zincirinden iyidir.

Yukarıda Namık Kemal’e ait Hürriyet Kasidesi’nin günümüz Türkçesine çevrilmiş bir bölümü bulunmaktadır.

Buna göre Namık Kemal’in, Mustafa Kemal’i etkilediği alanlar arasında;

I. Özgürlük

II. Vatan sevgisi

III. Millet Sevgisi

IV. Milli Egemenlik

yukarıdaki maddelerden hangileri vardır?

Tabloda Mustafa Kemal ile ilgili verilen durumlar ve kişilik özellikleri eşleştirilmiştir.

- Öğrencilik yıllarında Ziya Gökalp, Mehmet Emin gibi yazarların, askerlik hayatında ise arkadaşlarının düşüncelerini önemsemesi - I. Açık Fikirli Olması

- Trablusgarp Savaşı’nda yerli halkı örgütleyerek İtalyanlara karşı Derne ve Tobruk’ta başarılar kazanması - II.İleri Görüşlülük

- Sorumluluk almaktan çekinmeyerek önce Şam’da ardından Selanik’te Vatan ve Hürriyet cemiyetinin kurulmasına öncülük etmesi - III. Liderlik

- Pikardi manevralarına katıldıktan sonra; yapılacak savaşlarda uçakların ve hava kuvvetlerinin, başarı için önem kazanacağını vurgulaması - IV. Teşkilatçılık

Tablonun doğru olabilmesi için hangi bilgilerin yer değiştirmesi gerekir ?