Eğitim Sayfam

Osmanlı Devleti on dokuzuncu yüzyıldan itibaren Avrupalı devletler tarafından “hasta adam” olarak nitelendirilmiş ve paylaşılması düşünülen bir devlet olarak algılanmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin Avrupalı Devletler tarafından “hasta adam” olarak nitelendirilmesinde doğrudan doğruya yönetici kadronun bozulmasıyla açıklanabilir?

Fransız İhtilali’nin beraberinde getirdiği milliyetçilik düşüncesinin yayılmasıyla Osmanlı ülkesinde yaşayan gayrimüslim azınlıklar bağımsızlıklarını elde etmek amacıyla ayaklanmışlardır. Batılı devletler ve özellikle de Rusya tarafından desteklenen bu isyanlar sonucunda Yunanistan, Romanya, Sırbistan, Karadağ ve Bulgaristan bağımsız devletler hâline gelmiştir.

Yalnızca bu bilgilere dayanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

On dokuzuncu yüzyılın sonlarında Selanik; Osmanlı şehirleri içerisinde nüfusuna oranla okul ve kışlaların en yoğun olduğu kentlerden biriydi. Her yerde kendini gösteren minareler, kiliseler ve sinagoglar Selanik’e geleneksel Osmanlı kenti görüntüsü veriyordu.

Selanik kentiyle ilgili aşağıdaki alanlardan hangisi hakkında bilgi verilmemiştir?

Mustafa Kemal’in çocukluk dönemiyle ilgili,

I. babası Ali Rıza Efendi’nin vefat etmesi,

II. Mahalle Mektebi’ne başlaması,

III. Selanik yakınlarındaki Rapla Çiftliği'ne taşınması,

IV. gizlice askerî okul sınavlarına girmesi

olgularının kronolojik olarak sıralandığı seçenek aşağıdakilerden hangisidir?

Mustafa Kemal öğrenim çağına geldiğinde önce annesinin isteği üzerine din ağırlıklı eğitim veren Mahalle Mektebi’ne devam etti. Kısa bir süre sonra ise babasının isteğiyle çağdaş eğitim veren Şemsi Efendi Mektebi’ne kaydı yaptırıldı ve ilköğrenimini burada tamamladı.

Yalnızca bu bilgiye dayanarak Mustafa Kemal’in öğrenim hayatı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılır?

On dokuzuncu yüzyıl sonunda Osmanlı ülkesinde; Müslüman çocukların gittiği mahalle mektepleri, gayrimüslimlerin devam ettiği azınlık okulları ile batılı tarzda eğitim veren yabancı okullar vardı. Bu okullar birbirinden farklı yöntem ve içeriklerde eğitim veriyorlardı. Bu nedenle Mustafa Kemal’in eğitim hayatına hangi okulda başlayacağı anne ve babası arasında tartışma konusu olmuş ve din ağırlıklı eğitim veren Mahalle Mektebi ile çağdaş bir eğitim kurumu olan Şemsi Efendi Mektebi arasında bir seçim yapmak gerekmişti.

Bu durum Osmanlı eğitim sisteminin aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olduğunu gösterir?

Mustafa Kemal Manastır Askerî İdadisi yıllarına ait bir anısında şunları söyler: “…Eğer hitabet hocamız Alay Emini Mehmet Asım Efendi imdadıma yetişmeseydi, ben de şair olup çıkacaktım. Çünkü hevesim vardı. Asım Efendi bir gün beni çağırdı ve ‘Bak oğlum Mustafa’ dedi. ‘Şiiri falan bırak. Bu, senin iyi asker olmana engel olur. Diğer öğretmenlerinle de konuştum. Onlar da benim gibi düşünüyorlar. Sen Naci’ye bakma, o hayalperest bir çocuk. İleride belki iyi bir şair ve hatip olabilir, fakat askerlik mesleğinde kesinlikle yükselemez’… Hocamın ne kadar haklı olduğunu hadiseler ispat etti. Çok arzu ettiği halde Naci, kurmay subay olamadı.”

Bu bilgilere dayanarak Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Mustafa Kemal’in Manastır Askerî İdadisi’nde okuduğu yıllarda Osmanlı Devleti Yunanistan’a savaş açar. Manastır kentinde de seferberlik ilan edilir. Şehir, gönüllü askerlerle dolar. Türk bayrağı arkasına düşen gönüllü gençler askere yazılıp kafileler halinde cepheye savaşmaya giderler. Bu manzaradan çok etkilenen ve aralarında Mustafa Kemal’in de bulunduğu bazı askerî lise öğrencileri okuldan ayrılarak Türk - Yunan Savaşı’na katılmak için gönüllü olarak orduya yazılmak isterler.

Bu bilgilere dayanarak Manastır kentiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Hikmet Bayur, "Atatürk’ün Hayatı ve Eserleri" adlı kitabında Mustafa Kemal’in İstanbul’daki Harp Okulu yıllarıyla ilgili şunları yazıyor: “Mustafa Kemal, sistemin tüm katılığına karşın özellikle ‘hürriyet’ ana konulu okumayı sürdürdü. Öğrenciliğinin bu döneminde böylesi eserleri okulun yatakhanesinde, yatağın içinde kötü ışık altında gizlice okur, idareye bağlı bir kimsenin yaklaştığını görünce de yorganın altına sokulup uyur gibi yapardı. Bu geceleri yatakta okuma merakı, okumayı bırakınca da ülkenin ağır durumu ve onu kurtarma çabaları üzerinde yoğun düşüncelere dalması, onun sabahları çoğu kez erken uyanıp kalkmasını engeller, arkadaşlarını merak içinde bırakırdı.”

Paragraftaki bilgilere dayanarak Mustafa Kemal'in Harp Okulu yılları ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal Harp Akademisi’nden Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. Makedonya’da görevlendirilmeyi beklerken Şam’daki 5. Ordu’ya atandı. Şam, Osmanlı Devleti’nin Beşinci Ordu merkeziydi ve o yıllarda subaylar için tam bir sürgün yeriydi. Mustafa Kemal burada 30. Süvari Alayı’nda staj yapmaya başladı.

Bu bilgilere göre Mustafa Kemal’in askerlik hayatına başlama süreci ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

İttihat ve Terakki Cemiyeti 1889 yılında kurulmuş ve özellikle ordu içerisindeki okullu subayların katılımıyla güçlenmişti. Mustafa Kemal Selanik'te görevli bulunduğu sırada Vatan ve Hürriyet Cemiyeti içerisinde çalışmalarını sürdürürken İttihat ve Terakki Cemiyeti ile tanıştı. Daha yaygın bir örgütlenme içinde birlikte çalışmanın hedefe ulaşmayı kolaylaştıracağını düşünerek Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’nin İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılmasına karar verdi. Ancak kısa bir süre sonra İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin esaslı bir planı ve meşrutiyetten sonra bu planı hakkıyla uygulayabilecek bir lideri olmadığını gördü. Cemiyetin bir siyasi parti haline gelmesini ve meşrutiyetin ilanından sonra da iktidarı ele almasını savundu.

Bu bilgilere göre Mustafa Kemal’in İttihat ve Terakki Cemiyeti ile ilgili düşünceleri hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?