Eğitim Sayfam

Ünlü yönetmen Karayan bir sinir ameliyatı geçirmek üzere Zürich hastanesine gelmiş ve Sayın Yaşargit'in hastası olmuş, epey ahbaplık etmişler. Bir doktor ona şöyle bir soru sormuş: "Siz Beethoven çaldırıyorsunuz, başka yönetmenler de çaldırıyorlar. Beethoven bu konserleri dinleyebilseydi hangisini kendine yakın bulurdu?" Karayan: "Hiçbirini... " diye yanıtlamış doktoru. Demek Beethoven müziğinin orijinali onun nota yazısında da değil, sadece kafasındadır. Bu şaşırtıcı yanıtın uyandırdığı düşünce belki sadece müzik sanatı ele alındığında söz konusu edilebilir, bunun nedeni de belki müzik diliyle doğal dillere göre biçimlenmiş olan aklımızın uyuşmazlığıdır.

Yönetmen bu parçada verdiği cevapla aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir?

Hayır, ne küçük hikaye ölmüştür, ne de bizim hikayelerimizin kahramanları o küçük insanlar. Onlar hep vardılar, hep var olacaklar yine. Küçük hikayenin ve Buyrukçu'nun okurunda ya şaşkınlık ya da hayranlık uyandıracak kadar ayrıntı yoğunluğundaki hikayelerinin var oldukları gibi.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap olarak söylenmiş olabilir?

Bilindiği gibi, yabancı dille eğitim sömürge ülkelerinde görülür. Emperyalizmin, özellikle kültür emperyalizminin değişmeyen uygulamasıdır bu. Peki dünyada emperyalizme karşı verilen ilk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti bir sömürge mi? Dünyada sömürge olmadığı halde anadilini bırakıp yabancı dille eğitim yapan tek ülkenin Türkiye olduğu söylenebilir.

Bu parçada yazar aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?

Hayır. Hiç değilse yazılı olmaz bunlar. Çokluk birkaç kağıt parçası elverir; üzerlerine kimi şifremsi sözcükler karalarım, her sözcüğün gerisinde de katarndaki bütün bir roman bölümü saklı yatar. Ancak bütünüyle ele almak için oturduğumda yazarım ilgili romanı. Her yazarın çevre incelemelerinde bulunduğunu ve izienimlerini tutanak halinde biriktirdiğini düşünmek hatadır.

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşıtık söylenmiş olabilir?

Barajlar açtık, köprüler, fabrikalar kurduk, dışarıya açıldık, koca koca binalar diktik; velhasıl ilerleme, modernleşme adına ne varsa hepsinin kapısını zorladık. Ama ne yazık ki kitaba, kaleme alışamadık. Kitap, kalem kaygısını yüreğinde taşıyanlar hep belli bir kısım insanlar oldu. Yazarları futbolcular kadar bağrımıza basamadık ... Okuyan ve okuduğunu konuşan, kütüphaneye giden, kitapçı dükkanlarını dolduran, otobüste, vapurda eli kitaplı insanlar olamadık.

Bu parçada yazarın toplumda eksik gördüğü aşağıdakilerden hangisidir?

Bugün Türk toplumunun siyasal kadrolar düzleminde düştüğü bataklığa bir Fransa'nın düşmesi, bugün düşmesi olası mıdır? Bu sorunun yanıtı, hayırdır. Bu hayırın gerekçesini ise Fransız toplumunun ileri bir sanayi toplumu olması kadar, dahası belki ondan da fazlası, Fransız toplumunun, örneğin bir Balzac'ın eğitiminden geçmeyi başarabilmiş olmasında da aramak gerekir. Balzac, onca romanına karşın kendi dönemindeki Fransız burjuvazisinin sömürü tutkusunu ve ahlaksızlığı erdem sayma eğilimini ortadan kaldıramamıştı. Ama az zaman içerisinde Fransız toplumunda kökleşen ve Balzac dönemindeki çürümelerin yinelenme olasılığını en alt düzeye indiren eleştirel tutumun temelinde Balzac'ın romanlarının harcını da aramak, kesinlikle bir abartma sayılmamalıdır.

Bu parçada yazar Fransız toplumunun siyasal bataklığa düşmemesini aşağıdakilerden hangisine özellikle bağlamaktadır?

Şairsiniz, öykücüsünüz, oyuncusun uz, ressamsınız, ama ille de bir başka alanda yaşamınızı kazanmak zorundasınız. Böylece "birinci iş" boş vakitlerin, ele geçen fırsatların uğraşı oluyor. Gece yanları, dinlence saatleri... Bir romanımı, gece yarısından sonra nöbetçi olduğum gazetenin tozlu bir odasında yazdığım saatleri anımsıyorum. Herkes gitmiş, rotatif dönmeye başlamış, saat üç ya da dört... Bir çay içmek bile olanaksız. Radyoyu açmışsın uzak bir istasyondan gelen hafif müzik, bir tango, bir dost ses! Sen masaya abanmış günlerdir biriktirdiğin duyguları kağıda dökmektesin!..

Bu parçada özellikle aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?

2018 yılında İngiltere'de düzenlenen bir sergide, ziyaretçilerin yaşadığı şaşkınlığı anlatıyor tezhip ustası Mamure Öz : "Tezhiplere baktılar, el yapımı olabileceğine inanmadılar. Sonra onlar için gözlerinin önünde bir tane yapmaya başladım, şaşkınlıkla saatlerce başımda dikilip izlediler."

Bu parçaya göre ziyaretçileri şaşkınlığa düşüren aşağıdakilerden hangisidir?