XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı medreselerinde pozitif bilimlere yer verilmemeye başlanmış, daha çok dini bilimler okutulmuştur.
Medreselerde yaşanan bu bozulmada,
I. Avrupa'da Rönesans hareketlerinin yaşanması,
II. ulemalığın rüşvet ve iltimas yoluyla çocuk yaştaki kişilere verilmesi,
III. medrese eğitimine devlet tarafından yeterli ekonomik kaynağın ayrılmaması
durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?