Bir hasta bakıcı, hastalara bir yandan “Sıranızı bekleyin içeride hasta var!” deyip bekleyenleri doktorla görüştürmemekte, diğer yandan da, fark ettirmeden tanıdıklarını öncelikle muayene ettirmeye çalışmaktadır.
Bu hasta bakıcının tanıdıklarına ayrıcalık göstermesi, Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerinden hangisinde olduğunu gösterir?
Burak arkadaşlarının oyunlarını bozan, aşırı hareketli bir öğrencidir. Bu konuda diğer öğretmenlerden de sık sık şikâyet duyan okul rehber öğretmeni Ayşe Hanım, Burak’la bir sözleşme yapmaya karar verir. Aralarında yaptıkları sözleşmeye göre, Burak arkadaşlarıyla kavga etmeyecek ve onları şikâyet etmeyecektir. Sözleşme yapıldıktan bir hafta sonra okuldan eve döndüğünde, ailesi Burak’ın bir dişinin kırıldığını fark eder. Ailesi ısrar etmesine karşın Burak, dişini kendisine saldıran bir öğrencinin kırdığını söylemez.
Burak’ın rehber öğretmenle yaptığı sözleşmeye uyduğu için dişini kıran öğrencinin adını gizlemesi, Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerinden hangisinde olduğunu gösterir?
Suç ve Ceza romanının kısa özeti: Maddi nedenlerle üniversite eğitimini yarıda bırakan Raskolnikov iş bulamaz ve birçok kimseye borçlanır. Vaktinin çoğunu hayal kurarak geçiren Raskolnikov kendisinin de borçlu olduğu tefeci Ivanovna’yı öldürmeyi aklından geçirir. Birini öldürmeyi düşündüğü için kendinden nefret eden Raskolnikov, insanların düşkünlüğünü kullanıp servet edinen, kendi kardeşi Lizaveta’yı bile kullanmaktan çekinmeyen ihtiyar bir kadını öldürmenin, binlerce kişiyi mutlu edecek yüce bir görev olduğunu düşünerek yaşadığı çatışmadan kurtulur. Lizaveta’nın dışarıda olduğunu öğrendiği bir akşam tefecinin evine giden Raskolnikov, önce yaşlı kadını daha sonra, o sırada eve gelip olanları gören Lizaveta’yı feci şekilde öldürür. Yaşadığı vicdan azabı yüzünden suçunu daha sonra polise itiraf etse de bu durum Raskolnikov’un zulme uğrayanları kurtarmak için tefeciyi öldürdüğü gerekçesine ters düşer.
Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, Raskolnikov’un içinde bulunduğu evre ve bu evrede bulunma nedeni aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, aşağıdakilerden hangisi gelenek öncesi ahlak anlayışını kesin yansıtır?
Otobüs durağında bekleyen yaşlı bir kadın, sigara içen bir gencin sigara dumanından rahatsız olur. Yaşlı kadın gence, astım hastası olduğu için sigaradan uzak durması gerektiğini açıklar. Genç, “Üzgünüm, açık alandayız, burada sigara içmek yasak değil.” der. Yaşlı kadın “Biraz ötede sigaranı içemez misin?” diye sorar. Genç, “Teyzeciğim, buna da itirazınız olmaz herhâlde.” diyerek birkaç adım uzaklaşır ve dumanı yaşlı kadını hâlâ rahatsız etmesine karşın sigarasını içmeye devam eder.
Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramına göre, gencin içinde bulunduğu ahlaki evre aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Arkadaşına gitmek isteyen Seher, izin vermediği için annesine çok kızmış ve onunla tartışmıştır. Bu olaya şahit olan babaannesi Seher’e “hanım kız” olması, öfkesini kontrol etmesi ve annesine saygılı olması gerektiğini söyler.
Bu olayda, babaannenin tavsiyesinde hangi ahlaki gelişim özelliği vurgulanmaktadır?
Kaan, annesine yalan söyleyerek arkadaşlarıyla bahçede oynamaya gider. Ancak koşarken düşer ve ayağı yaralanır. Kaan, “Anneme yalan söylediğim için başıma böyle bir şey geldi.” diye düşünür.
Buna göre Kaan, Piaget’nin ahlak gelişim kuramında hangi evrede yer almaktadır?
Beş yaşındaki Emre, evde annesinin uyarılarını dinlememektedir. Ancak öğretmeninin sınıfta “Sizin evde ne yaptığınızdan da haberim oluyor.” demesi üzerine Emre evdeki kurallara daha fazla uymaya başlamıştır.
Buna göre Emre, Kohlberg’in ahlak gelişimi kuramında hangi evrede yer almaktadır?
Uzun zamandır Avrupa’da yaşayan Erhan Bey yaz tatilinde memleketine gelmiştir. Arkadaşlarıyla Avrupa’daki yaşantısıyla ilgili sohbet etmektedirler. Sohbet esnasında, “Avrupa’da insanlar polisin görmesinin imkânsız olduğu yerlerde bile kırmızı ışıkta duruyor.” diye anlatır. Erhan Bey’i dinleyenlerden Tahsin Bey söze girerek “Bence trafik kurallarına polis gördüğü için değil can güvenliği için uyulmalıdır.” şeklinde Erhan Bey’in sözünü tamamlar.
Kohlberg’in ahlak gelişim kuramına göre, Tahsin Bey’in bu düşüncesi aşağıdaki evrelerden hangisiyle açıklanır?
Ayşe Hanım ve Ali Bey televizyonda haberleri izlemektedirler. Haberlerde, küresel ısınmanın çok ciddi bir boyuta ulaştığı, gerekli önlemler alınmazsa gelecek nesiller için Dünya’daki tüm kaynakların tükeneceği söylenmektedir. Bunun üzerine Ayşe Hanım, eşine ailece enerji tasarrufu yapmaları ve gerekli önlemleri almaları gerektiğini söylemiştir. Ali Bey ise “Bizi etkileyen bir durum yok, rahatımız iyi, ne yapalım canım! O kaynaklar kolay kolay bitmez.” diyerek karşılık vermiştir.
Kohlberg’in ahlak gelişimi kuramına göre, Ali Bey aşağıdaki gelişim evrelerinden hangisinde yer almaktadır?
Aşağıdakilerden hangisi Piaget’in ahlaki gelişim kuramındaki dışa bağımlı dönemin özelliği değildir?
Ahmet Bey, bir öğrenci yurdunda yönetici olarak çalışmaktadır. Bir gün çocuğunun okul çıkışı trafik kazası geçirdiği, bacağının kırıldığı ve acilen hastaneye kaldırıldığı haberi gelir. Bu arada aynı dakikalarda çalıştığı yurttan bir öğrencinin intihar teşebbüsünde bulunduğunu öğrenir.
Bu durumda, Ahmet Bey aşağıdaki davranışlardan hangisini gösterirse Kohlberg’in evrensel ahlak evresine uygun davranmış olur?
Bir kurum yöneticisi, çalışanların uyması gereken kuralları açıklamıştır. Kurallar içinde, insanın günlük yaşamında yeme, içme ve diğer ihtiyaçlarıyla ilgili düzenlemeler de yer almaktadır. Yönetici, bu tür ihtiyaçların giderilmesi için bir zaman belirlemiş ve bu zamana kesinlikle uyulması gerektiğini bildirmiştir. Bunun üzerine çalışanlardan farklı görüşler gelmiştir.
Buna göre, aşağıdaki görüşlerden hangisi, Kohlberg’in “saf çıkarcı” evresine örnektir?
Furkan ve kardeşi Alper, köyde gezerken komşularının bahçesindeki elmaları görür. Etrafta kimsenin olmadığından emin olduktan sonra birkaç elma koparıp oradan uzaklaşırlar. Az ileride babaları onları ellerinde elmalarla görünce elmaları nereden aldıklarını sorar. Elmaları izinsiz aldıklarını öğrenince onlara ceza vereceğini söyler. Bunun üzerine Alper “Baba ben sadece 2 tane aldım. Furkan ise 5 tane aldı.” diye açıklama yapar.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Alper’in cezanın veriliş gerekçesi hakkındaki düşüncesinin temelini oluşturur?
