Fatma Hanım seneye okula başlayacak olan yeğeni Bertuğ’a bir hediye vermek ister. Çocuk giysileri satan bir mağazadan Bertuğ’un yaşını söyleyerek bir pantolon satın alır. Hediyesini yeğenine verdiğinde, uzun süredir görüşmemelerine karşın, satın aldığı pantolonun yeğeninin bedenine tam olduğunu görür, çok sevinir.
Yukarıdaki paragrafta gelişim psikolojisine özgü kavramlardan hangisine vurgu yapılmaktadır?
İlköğretim okuluna yeni başlayan Mehmet önlüğünü kendisi giyebilmekte, ancak annesi defalarca göstermesine karşın, önlüğünün yakasını bir türlü ilikleyememektedir.
Mehmet’in önlük yakasını bir türlü ilikleyememesi, aşağıdaki ifadelerden hangisiyle açıklanabilir?
İnsan gelişimine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Bir araştırmada ilköğretim öğrencilerine bir yıl arayla iki kez ilgi envanterinin uygulanmasından 0,62; üniversite öğrencilerine uygulanmasından 0,80 korelasyon kat sayısı elde edilmiştir. Aynı çalışmada ilköğretim öğrencilerine ölçme aracının üç yıl arayla iki kez uygulanmasından 0,31; üniversite öğrencilerine aynı zaman aralığında iki kez uygulanmasından 0,63 korelasyon kat sayısı hesaplanmıştır. Ayrıca üniversiteden sonra yaşamın sonuna kadar ilgi puanlarındaki kararlığın 0,70 civarında olduğu gözlenmiştir.
Bu araştırmaya göre, ilgi puanlarındaki kararlığın artışı, gelişim psikolojisine özgü aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?
Aileler üzerinde yapılan bir araştırmada, anne babasından biri ya da her ikisi ressam olan çocukların resim yeteneklerinin, ailesinde ressam olmayan çocuklardan daha yüksek olduğu saptanmıştır.
Bu araştırma sonucuna göre, resim yeteneğiyle ilgili aşağıdaki etkenlerden hangisinin daha önemli olduğu söylenebilir?
Bir araştırmacı çocukların yaşa bağlı konuşma gelişimi örüntüsünü incelemek ister. Bu amaçla iki, dört ve altı yaşlarından ellişer çocuğu rastgele örnekleme yöntemiyle seçerek toplam 150 çocuktan tek seferde veri toplar. Daha sonra verileri çözümleyerek farklı yaşlarda dil gelişimine ilişkin genellenebilir sonuçlar ortaya koyar.
Bu araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
Bebeklikten itibaren ayrı büyütülmüş bir grup yetişkin ikiz üzerinde boylamsal bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmada ilk çocuklukta tek yumurta ikizlerinin çift yumurta ikizlerine göre daha benzer davrandıkları ancak çocuklar büyüdükçe benzerliğin azaldığı görülmüştür. Bununla birlikte, yetişkinlikte bu benzerliğin ikizlerin dinsel, siyasal görüşlerinde, ilgi alanlarında ve eş seçimlerinde daha az; sayısal ve sözel yeteneklerinde, yürüyüşlerinde, gülüşlerinde ve ses tonlarında ise daha fazla olduğu gözlenmiştir.
Bu araştırmaya göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılamaz?
Ayrı ve birlikte yetiştirilmiş 2-6 yaşları arasındaki ikiz çocuklar üzerinde yapılan bir araştırmada, kardeşlerin zekâ puanları arasındaki korelasyon katsayıları (r) şöyle bulunmuştur:
Ayrı yetiştirilen tek yumurta ikizleri r – 0,77
Birlikte yetiştirilen tek yumurta ikizleri r – 0,76
Ayrı yetiştirilen çift yumurta ikizleri r = 0,52
Birlikte yetiştirilen çift yumurta ikizleri r – 0,54
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi ikiz kardeşlerin zekâ puanları arasındaki korelasyonları en iyi açıklar?
Kritik dönem kavramı, çevresel etkenlerin gelişimi nasıl etkilediğini anlamada çok önemlidir. Gelişim süreci incelendiğinde insana ait her organ ya da davranışın, belirli yönlerinin sabit zamanlarda geliştiği görülmektedir. Bu sabit zamanlara kritik dönem denilmektedir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi gelişim sürecinde kritik dönemlerin bulunduğu görüşünü doğrulayan bir örnek olabilir?
Fiziksel büyüme temelde (I) bağlı olarak gerçekleşen bir süreç olmakla birlikte (II) yetersizliği bu süreci olumsuz etkileyebilir.
Fiziksel gelişimle ilgili bu metinde, I ve II rakamlarının yerine aşağıdaki hangi kavramlar getirilmelidir?
Yapılan boylamsal bir çalışmada, ikiz erkek kardeşlerin 5 yaşındaki ilgi alanları arasında 0,80; aynı çocukların 18 yaşındaki ilgi alanları arasında ise 0,60 korelasyon katsayısı saptanmıştır.
Buna göre, ilgi alanları arasındaki korelasyon katsayısı farklılığını, aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklar?
Gelişimle ilgili yapılan araştırmalar, akranlarına göre konuşmayı geç öğrenen çocukların okumayı da geç öğrendiklerini göstermektedir.
Bu durumu en iyi açıklayan gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
Yaşamın ilk iki yılında, bebeğin deneyimlerine bağlı olarak duyusal motor alanında kapsamlı bir gelişme olur. İç kulaktaki vestibular sistem, hareket ve denge duyularını yönetir ve diğer duyu sistemlerini etkiler. Bazı bulgular, bebeklerde ve yeni yürümeye başlayan çocuklarda vestibular sistemin yeterince uyarılmamasının daha sonra öğrenme zorluklarına neden olabildiğini göstermektedir.
Bu sistemin, yaşamın ilk yıllarında yeterince uyarılmaması sonucunda ortaya çıkan öğrenme zorluklarını aşağıda verilen gelişim kavramlarından hangisi en iyi açıklar?
Doğuştan görme engelli Ahmet, yetişkinlik döneminde gerçekleştirilen bir ameliyatla görme yetisini kazanır. Ancak bu yetiyi kullanma düzeyi, görme problemi olmayan bireylerle aynı seviyeye ulaşamaz.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanabilir?
Bir araştırmada; kedi yavruları, hayatlarının üçüncü haftasından on beşinci haftasına kadar süren dönem boyunca sadece dikey çizgiler görebildikleri bir ortamda büyütülmüşlerdir. Daha sonra hem yatay hem de dikey çizgilerin bulunduğu bir ortamda teste tabi tutulan kediler yalnızca dikey çizgileri görebilmişler ancak daha önce hiç karşılaşmadıkları yatay çizgileri görememişlerdir.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
Yağız ve Mert, 5 yaşlarında iki çocuktur. Yağız, kendini sözel olarak çok iyi ifade etmekte ve başkalarıyla rahat iletişim kurmaktadır. Mert ise henüz kendini sözel olarak iyi ifade edememekte ve başkalarıyla iletişimde çekingen durmaktadır.
Fırat boş zamanlarında terzi olan babasına yardım etmektedir. Bu yüzden görsel sanatlar dersinde arkadaşlarına göre makası daha iyi kullanmaktadır.
Buna göre Fırat’ın, makası arkadaşlarından daha iyi kullanması aşağıdaki kavramlardan hangisiyle en iyi açıklanır?
Ukrayna’da bir evin bahçesinde köpeklerle birlikte yaşayan 15 yaşında Oksana isimli bir kız bulunmuştur. Oksana’nın madde bağımlısı olan anne ve babası onu çok ağlıyor diye bahçelerindeki köpeklerle birlikte yaşamaya terk etmişlerdir. Bulunduğunda, Oksana’nın sosyal ve dil gelişimi açısından akranlarının çok gerisinde olduğu gözlenmiştir. Uzun süreli rehabilitasyon desteği almasına rağmen Oksana, akranlarının düzeyine ulaşamamıştır.
Oksana’nın, aldığı rehabilitasyon desteğine rağmen akranlarından geri kalması aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanır?
Fatma Hanım, çocukluk döneminde okula gidemediğinden okuma yazma bilmemektedir. Yetişkinlik döneminde fırsat bulup okuma yazma kursuna gitmeye başlamıştır. Ancak Fatma Hanım tüm çabasına rağmen öğrenmede zorluk yaşamaktadır.
Fatma Hanım’ın öğrenmede zorlanmasının nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?
