I. Fince
II. Macarca
III. Almanca
IV. Çince
V. Arapça
Yukarıda numaralanmış dillerden hangileri köken bakımından farklı dil ailesine mensuptur?
---- Türk lehçelerinin kuzeybatı grubuna dâhil olup en geniş coğrafi sahada konuşulan Türk lehçelerindendir. Ünlü ve ünsüzlerin uyumu bakımından yazı dili olmuş bütün Türk lehçelerinden daha gelişmiş durumdadır. 9 ünlü, 21 tane de ünsüz harfi vardır. Türkiye Türkçesindeki 8 ünlüden farklı olarak bir de “açık e” ünlüsü vardır. Türkiye Türkçesindeki ş’ler bu lehçede s, Türkiye Türkçesindeki ç’ler bu lehçede ş; Türkçe asıllı sözcüklerin başındaki g’ler ise k’dir.
Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Diğer adı "Hakaniye” olan bu şive XI. - XII. yüzyıllarda 7. Doğu ve Batı Türkistan'da kuiianılmiştır. İlk İslami-Türk Orta Asya edebî dili olarak anılr. Balasagunlu Yusuf (Has Hacip), Kaşgarlı Mahmut, Yüknekü Edip Ahmet bu Türkçe ile önemli eserler vermişlerdir.
Bu parçada sözü edilen Türkçe aşağıdakilerden hangisidir?
I. Nehcü’l-Feradis
II. Mi’rac-name
III. Mu’înü’l-Mürid
IV. İrk Bitig
V. İskender-nâme
Yukarıda numaralanmış eserlerden hangileri Harezm Türkçesi devresinin eserlerinden değildir?
Ol ödün tıdıgsiz Bodisstav ol kuvrag arasınta erür erti. Ötrü olurmuş orunıntın örü turup, on eğnin tonın açınıp, tizin çökitip, eliğin kavşurup tenri tenrisi Burkanka inçe tip ötüg ötünti.
Bu parça aşağıdaki eserlerden hangisinden alınmış olabilir?
1) Başım tofrak, özüm tofrak, cismin tofrak
Hak vaslıga min dip ruhum müştak
Köydüm yandım bolalmadım hergiz âfâk
Şebnem bolup yir astıga kirdim muna
2) Işkın kıldı şeydâ mini cümle âlem bildi mini
Kaygum sin sin tüni küni minge sin ok kirek sin
Yukarıdaki 1 ve 2 numaralı dizeler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış olabilir?
Fiğânımdın cihânğa tüşîi âteş
Cihanın barça cânga tüşti âteş
Aldi könglümni vefa kılgay diyü
Kılmadı min mübtelâğa cüz cefâ
Bu dizelerdeki altı çizili ekler sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
I. Türkçede sözcük kökünde ikiz ünsüz bulunmaz.
II. Türkçede ünlü uyumları vardır.
III. Türkçede sözcük sonunda “b, c, d, g” ünsüzleri bulunmaz.
IV. Türkçede sözcük başında “c, f, ğ, h, j, I, m, n, n p, r, ş, v, z” ünsüzleri, çok az istisna dışında, bulunmaz.
V. Türkçede köke gelen ekler kökteki ünlüyü her zaman değiştirir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
Tektekçi meyhanelerde terlemişti içimdeki çakal
Bıyıklarımın hâlâ ayva ve rakı kokması bundandır
Kendimi en zalim şarkılar makamına yolcu ederken
Fiyakamı ödünç alırdım açık hava sinemalarından
O zamanlar biz ohhoo iki kafadar bir araya gelsek
Yelkenleri fora edip hayallerimize giderdik
Sesimiz sıtma görmemiş ruhumuz mürekkep içmemişti
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Figan eylemesin yok yere bülbül
Bülbül bilir elbet gül kıymetini
Kıymetini kendi ne bilsin gönül
Gönül veren bilir dil kıymetini
Halk şiirinde dize sonlarında kafiye oluşturan kelimenin bir sonraki dizenin başında yer almasıyla oluşan ve bir örneği yukarıda verilen koşmalara ne ad verilir?
— Şeyh Arslan Baba'dan ve Yusuf Hemadani’den dersler almış, Türk dünyasını derinden etkilemiş mutasavvıflardandır. Türklerin Müslüman olmalarında büyük
—- olağanüstü varlıkları ya da olaylan anlatan bazen de tarihsel bir olayı olağanüstü öğeler katarak hikâyeleştiren anlatı türüdür. Bu türün diğerlerinden farklı olan en önemli özelliği inandırıcılık iddiası taşıması ve bir inanışı yansıtmasıdır. Halk arasında doğru kabul edilen bu metinlerin konuşma diline yakın bir anlatımı vardır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Biz pîr-i mugândan ezelî aldık icazet
Rez duhterini verdi bize kıldı inâyet
Divan edebiyatı ve aruz ölçüsünden etkilenen bazı aşıkların hecenin dışına çıkarak şiir yazdıkları türler de olmuştur.
Yukarıda bir örneği verilen ve aruzun "mef'ûlü / mefâîlü / mefâîîü / fa’ûlün" kalıbı kullanılarak yazılan şiirlere ne ad verilmektedir?
17. yüzyılda Toroslarda yaşayan Türkmen boyu şairlerindendir. Anadolu’nun pek çok yerini gezen sanatçı, sade bir dille yazdığı lirik şiirleriyle tanınır. Aşk, ayrılık, gurbet, sıla özlemi şiirlerindeki başlıca temalardandır. “Ala gözlü” diye başlayan koşma ve güzellemeleri olan sanatçı divan ve tekke şiirinden hiç etkilenmemiştir.
Bu parçada özellikleri verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Bre ağalar bre beğler
Ölmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Dolmadan bir dem sürelim
Aman hey Allahım aman
Ne aman bilir ne zaman
Üstümüze çayır çemen
Bitmeden bir dem sürelim
Bu dörtlükler biçim ve içerik açısından aşağıdaki nazım şekillerinden hangisine aittir?
20. yüzyılda ortaya çıkan ve Batı dünyasında tartışılan bu kuram, "Homer Meselesi” olarak da bilinir. Milmen Parry ve Albert Bateslord tarafından oluşturulan bu kuram temelde Homeros’un İlyada ve Odysseia’yi nasıl meydana getirdiği sorusuyla ilgilidir.
Edebiyatımızda halk edebiyatı ürünlerinin özellikle de destanların günümüze kadar nasıl geldiklerini açıklamaya yarayan ve yukarıda özellikleri anlatılan halk bilimi kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Dilberin haddi gül-i handândurur
Şol mutarrâ sünbülü reyhandurur
Cân eğer tenden revân olsa ne gam
Ehl-i aşkın cânı çün cânândurur
Divan edebiyatında tek bir dörtlükten oluşan, aruz ölçüsünün “fâ’ilâtün / fa’iiâtün / fâ’ilün" kalıbıyla yazılan ve bir örneği yukarıda verilmiş olan şiirlere ne ad verilir?
Olursan Naili-veş gördüğün dil-dâra efgende
Metâ’-ı sabrını tâlân eder her şûh-ı nâzende
Muhabbet germ-fezâ ashâb-ı cem'iyyet perakende
"Bahâyî-veş değilsin kâbil-i feyz-î safâ sen de
Tekellüf ber-tarâf ey hatır-ı nâ-şâd neylersin"
Son bendi verilen bu şiir için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
15. yüzyılda yaşamış ve döneminde “sultânü’ş-şuâra" (şairlerin sultanı) adıyla anılmış bir sanatçıdır. Fatih Sultan Mehmet’in sevgisini kazanıp kazaskerliğe kadar yükseltilmiştir. Fatih’e sunduğu “kerem" redifli kasidesiyle tanınmıştır. Şiirlerinde, "Ey fitnesi çok kavli yalan yandum elinden / Bir nâz ile bir gönül alan yandum elinden" dizelerinde olduğu gibi maddi aşkı işlemiştir.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
I. Garib-name
II. Hüsnü Aşk
III. Şikâyet-name
IV. Hayriyye
V. Mecalisü'n-Nefais
Yukarıda numaralanmış eserlerden hangisi "mesnevi" nazım biçimiyle yazılmamıştır?
Bir safâ bahşedelim gel şu dil-i nâ-şâda
Gidelim serv-i revanim yürü Sa’d-âbâda
İşte üç çifte kayık iskelede âmâde
Gidelim serv-i revânım yürü Sa’d-âbâd’a
Gülelim oynayalım kâm alalım dünyâdan
Âb-ı tesnîm içelüm çeşme-i nev-peydâdan
Görelim âb-ı hayât aktığın ejderhâdan
Gidelim serv-i revanim yürü Sa’d-âbâd’a
Bu dizeler aşağıdaki şairlerden hangisine aittir?
I. Kafiye şeması aa / xa / xa / xa... şeklindedir.
II. Şairin kendini övdüğü bölüm medhiye, başkasını övdüğü bölüm fahriyedir.
III. Tegazzül bölümünde kasidenin içine aynı ölçü ve uyakta gazel sıkıştırılır.
IV. Düğün ve sünnet şenlikleri anlatan kasidelere cülusiyye denir.
V. Kış mevsiminin anlatıldığı kasidelere şitaiyye denir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisi
Döktü omuzundan poşu saçağını
Açtı gönüller deli bayrağını
Ay yenisi gökte ne Ülker satar
Değmeyecek kestiği tırnağını
İlk iki beyti verilen bu şiir biçim ve içerik bakımından hangi gazeli örneklendirir?
Reng-i rûyı gül ile yek-dil idi
Gül gibi kırmızıya mâ’il idi
Kaplamışdı yüzüni nûr-ı sürür
Sure-i Nûr idi yâ matla’-ı nûr
Hazreti Muhammed’in fiziki ve ruhi güzelliğini anlatan ve bir örneği yukarıda verilen tür aşağıdakilerden hangisidir?
Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabîb
Kılma derman kim helâkim zehri dermamndadır
Bu beyitte aşağıdaki söz sanatlarından hangi ikisi vardır?
İnsan dışı varlıklar arasında hayali olarak tasarlanan olayların anlatıldığı öykülere ’“fabl” denir. Öğreticilik yönü olan fabl türünün ilk örneklerinden biri Hintli filozof — adlı sanatçının Sanskritçe yazdığı ve Türkçeye 14. yüzyılda Kul Mesut tarafından — adıyla çevrilen Pançatantra'dır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Döneminde “şair-i azam” olarak bilinen —- şiirlerini sadece aruz ölçüsüyle yazmıştır. Kırk civarındaki eserinin yarısı tiyatrodur. Tanzimat Dönemi'nde divan şiirinin etkilerini büyük ölçüde silen sanatçı Türk edebiyatında aruzla yazılan ilk oyun -—’i de kaleme almıştır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
Serveti fünun Dönemi’nin en önemli şairlerinden olan o sanatçı, nazmı nesre yaklaştırmış, bir eseri dışında tüm şiirlerini aruz ölçüsü kullanarak yazmıştır. Serveti fünun Dönemi’nde sanat için sanat, dergi kapatıldıktan sonra toplum için sanat anlayışıyla eserler vermiştir. “Rübab-ı Şikeste, Rübabın Cevabı, Şermin" eserlerinden bazılarıdır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
I. Nazım Hikmet
Il. Hasan İzzettin Dinamo
III. Rıfat Ilgaz
IV. Ahmet Hamdi Tanpınar
V. Cahit Sıtkı Tarancı
Yukarıda numaralanmış şairlerden hangileri toplumcu gerçekçi şiir anlayışı ile eser vermemiştir?
Sokakta giderken kendi kendime
Gülümsediğimin farkına vardığım zaman
Beni deli zannedeceklerini düşünüp
Gülümsüyorum
Bu dizeler biçim ve içerik özellikleri dikkate alınırsa aşağıdaki şairlerden hangisi tarafından yazılmış olabilir?
Romandaki olaylar Burdur’un bir köyünde geçer. Kara Bayram; dul anası Irazca, karısı ve üç çocuğuyla babadan kalma evinde yaşar. Kara Bayram; köy muhtarının, evinin önünü köy kurulu üyesi Haceli’ye satıp da Haceli'nin buraya ev yapmaya kalkması üzerine ne yapacağını şaşırır. Haklarının korunması için yaşlı anası Irazca kuvvet olur. Muhtara ve Haceli’ye karşı çıkar. Muhtar, köye gelecek kaymakama ziyafet çekmek için Bayram’ın kuzularını çaldırır, yaptığı kötülükleri onları dövdürmeye kadar götürür. Zulüm yapan muhtarla, varlıklı güçlü köy kurulu üyesi ve onun kardeşleriyle savaşmak Bayram’ın annesi Irazca Ana'ya düşer.
Aşağıdaki sanatçılardan hangisinin romancılık anlayışı bu parçadaki anlatım özelliklerine daha uzaktır?
1968’de yayımlanan ilk Öykü kitabı “Cumartesi Yalnızlığında sınırlı ilişkiler içinde sıkışan insanların yaşamlarını anlattı. “Pastırma Yazı" ve “Bir Denizin Eteklerinde” adlı öykü kitaplarında duyarlı gençlerin tutkularını, sıkıntılı ilişkilerini, yalnızlıklarını, acılarını kaleme aldı. “Her Gece Bodrum" romanıyla büyük bir ün kazandı, iç konuşma tekniğini kullandığı bu romanda toplumsal kargaşa içinde bunalıma düşen aydınların arayışlarını ve çıkmazlarını ele aldı. “Hüzün Kahvesi, Bir Denizin Eteklerinde, Mavi Kanatlarınla Yalnız Benim Olsaydın, Ölünceye Kadar Seninim, Ay Işığı” sanatçının diğer eserlerindendir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?
Bu yöntem dilin soyut kurallarım ezberlemeyi değil, öğrencinin dil ve zihinsel becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır, Bu nedenle öğrencilerde dili sorgulama, dille ilgili düşünme ve araştırma yapma mantığını oluşturmaya çalışmaktadır. Bu yöntemin ilk aşamasında öğrencilere gerekli açıklamalar yapılır. Ardından dil olayı gözlenir, gerekli bilgiler toplanır. Gözlemlerden kurallar oluşturulur, sınıflama yapılır, alıştırmalarla zihinde yapılandırılır ve uygulamaya aktarılır.
Yukarıda anlatılan dil bilgisi öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
Öğrenciler bir konu seçerler ve seçtikleri konu hakkındaki duygu, düşünce ve hayallerini tür (şiir, hikâye, tiyatro, masal vb.) sınırlaması olmadan yazarlar. Bu çalışmaların sınıfta uygulanma zorunluluğu yoktur. Öğrenciler okul dışında yazdıklarını da öğretmen ve arkadaşlarıyla paylaşabilirler.
Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?
Dil ve anlatım dersi öğretmeni Ahmet Bey öğrencilerinin dil bilgisi bilgilerini yoklamak için aşağıdaki çoktan seçmeli soruyu hazırlamıştır.
Aşağıdakilerden hangisinin sıfatın tanımı olduğu söylenebilir?
A) İsim ya da eylem kök ve gövdelerinden yapım ekleriyle türetilmiş sözcüktür.
B) Herhangi bir yapım eki almamış ya da başka bir sözcükle bileşmemiş kelimedir.
C) Bir fiilin, sıfatın veya zarfın anlamını zaman, yer, ölçü, nitelik, soru kavramları bakımından etkileyen kelimelerdir.
D) Varlıkların niteliklerini gösteren ya da onları belirten sözcüklerdir.
E) Canlı ve cansız varlıkları, duygu ve düşünceleri, çeşitli durumları bildiren kelimelerdir.
Tanzimat’a kadar Türk toplumunda onun yerini destanlar, efsaneler, mesneviler ve halk hikâyeleriyle masallar tutmuştur. Bir edebiyat türü olarak bize Tanzimat’tan sonra Batı’dan gelmiştir. İlk Örnekler de Fransız edebiyatından yapılma çevirilerdir. Bunlardan ilk tanıdığımız yapıt, Yusuf Kâmil Paşa’nın bir çevirisidir.
Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
“Bir metinle ilgili yorum, o metnin anlam çerçevesi dışına çıkabilir. Yani öğrenci, yazarın kastetmediği bir anlamı metinden çıkarabilir. Bu da metnin bir çağrışım zenginliği içinde olduğunu gösterir. Zengin metinler okuyucuya-----" Metin seçimi Türk dili ve edebiyatı öğretmeni için en önemli faaliyetlerin başında gelir, çünkü dersler metin etrafında şekillenir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
İnsanın bilinçaltını açıklamaya çalışan ve insanin gerçek kişiliğinin dış baskılardan kurtulduktan sonra çıkacağına inanan, Freud’un verilerini belge kabul eden edebiyat akımıdır.
Bu parçada sözü edilen edebiyat akımı aşağıdakilerden hangisidir?
Yayla adamı, toprağı gibi dışından sönük, içinden derin, içinden duyumludur. Yaylanın suyu kazılarak çıkar, yayla insanını da kazmak gerekir. İnsan, kendisinin derinliklerindedir. Yayla insanı, ruhunun diplerine kadar karıştırmadıkça coşmaz. Yayla nasıl sessiz görünürse, insanı da durgun, vurdumduymaz görünür. Yayla havası gibi, yayla adamının, toplaya toplaya, biriktire biriktire, sindire sindire aldığı bir hız vardır ki yayla fırtınası gibi birden boşanır; taş uçurur, çatı koparır, baca yıkar, kök söker.
Bu parçanın anlatımında aşağıdaki betimleme türlerinden hangisi ağır basmaktadır?
