Eğitim Sayfam

(I) Türkiye’de, soğanlı bitkilerin içinde bulunduğu grupta 688 çeşit bitki var. (II) Bunlar, doğada kendiliğinden yetişen türler. (III) Dünyadaki, ters lale ve çiğdem gibi türlerinin çok büyük bir bölümü Türkiye’ de yetişiyor. (IV) Yani bu bitkilerin gen merkezi Anadolu toprakları. (V) Çiçekli ve tohumlu oldukları ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde yağışlı, soğanları dinlenme durumundayken de yani yazın, kurak bir iklimi olan Anadolu, bu bitkiler için bulunmaz bir ortam.

Bir bitki grubunun anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

(I) Yeryüzündeki doğal kaynaklar, çoğalan dünya nüfusu yüzünden giderek daha çok kullanıldığı için günümüzde tükenme noktasına geldi. (II) Örneğin artık, petrolü daha derinlerde veya daha uzak denizlerde aramak gerekiyor. (III) Sulama yapmaya ve büyük yerleşim yerlerinin gereksinimlerini karşılamaya sular yetmiyor. (IV) Bazı ormanlar, özellikle Afrika’dakiler yok edilip yerlerine binalar yapılıyor. (V) Daha düne kadar tükenmez balık depoları olarak görülen okyanuslar, bir yandan aşırı avlanma diğer yandan kıyılardaki kirlenmeyle kaygı verici ölçüde fakirleşiyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden-sonuç ilişkisi vardır?

(I) Lavaboya dökülen bir litre bitkisel atık yağ, bir milyon litre suyu kirletiyor, yer altı su kaynaklarına sızarak doğal yaşamın dengesini bozuyor. (II) Ayrıca kanalizasyon ve kolektörlerde daralma ve tıkanmalara neden oluyor. (III) Denizlerde denizanası oluşumunu artırarak çevre kirliliğini hızlandırıyor. (IV) Ülkemiz, bitkisel yağ tüketimi açısından Avrupa’da üçüncü sırada bulunuyor. (V) Bu durum ülkemizde atık yağ miktarının da çok olduğunu gösteriyor. (VI) Bitkisel atık yağların zararlarını önlemek için, yakıt olarak kullanılmak üzere biodizele dönüştürülmesi konusunda çalışmalar yapılıyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir çıkarım yapılmıştır?

(I) Dünyada yedi bin dilin yarısından fazlası yok olma tehlikesiyle karşı karşıya ve gelecek yüzyılda birçoğu da tamamen kaybolacak. (II) Bilim adamları dillerin kaybolmasının, hayvan ve bitki türleri için de tehlike oluşturduğunu saptadı. (III) Buradan yola çıkarak dünyanın biyolojik çeşitlilik haritası ile dillerin dağılım haritasını çıkardı. (IV) Bitki ve hayvan türlerinin en zengin olduğu Amazon Havzası ve Yeni Gine Adası’nda dil yönünden de çeşitlilik görüldü. (V) Bilim adamları bu bölgelerde biyolojik çeşitliliğin nasıl korunacağı bilgisinin dillerin içinde gizli olduğuna inanıyor. (VI) Çünkü bu dillerde, bitkilerin nasıl ve nerede yetiştiğine, hangi hastalıkları tedavi ettiğine ilişkin pek çok bilgi bulunduğunu ancak bunların birçoğunun, yok olan dillerle beraber ortadan kalktığını belirtiyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi kendinden önceki cümlenin açıklamasıdır?

(I) Bir insan kalabalığını topluma dönüştüren öğeler, inançlar, değerler ve kurallardır. (II) Bir kalabalığın, toplum niteliği kazanması, bu inançların, değerlerin ve kuralların en azından bir bölümünün paylaşılmasına bağlıdır. (III) Bu paylaşımın sağlanması için çocukluk döneminde ilk rol ailenin olup “Yalan söylemek kötüdür.”, “Sözünde durmak iyidir." gibi değerler ve kurallar çocuğa öğretilir; sonra arkadaş grupları, kitle iletişim araçları da bu konuda etkili olur. (IV) Ardından bu değer, inanç ve kuralların aktarılmasında okullar görev üstlenir. (V) Kişiler, böylelikle bir toplumun bireyleri hâline gelir, kişinin toplumsallaşması, öğrenme yeteneği yok olmadığı sürece hayatı boyunca devam eder.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde koşul anlamı vardır?

Okuyarak, dinleyerek ya da resimlere bakarak ulaşamayacağımız güzellikleri görebilmek için yolculuğumuza devam ediyoruz.

Aşağıdakilerden hangisi, bu cümleden çıkarılabilecek bir yargıdır?

Vazolara yerleştirdiğiniz çiçeklerin uzun süre canlı kalması için şunları yapmalısınız: (I) Öncelikle vazoya yerleştirdiğiniz çiçeklerin yapraklarının suya değmemesine dikkat edin. (II) iki günde bir vazodaki suyu dinlenmiş suyla değiştirin. (III) Suyu mikroplardan arındırdığı için her su değişiminde bir yemek kaşığı çamaşır suyunu vazoya koyun. (IV) Her su değişiminde çiçek saplarını çapraz olarak 5 cm kesin. (V) Çiçeğin çabuk açılmasına yol açacağından, sararıp solmasını hızlandıracağından çiçeği, doğrudan güneş alan yerlere koymayın.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden-sonuç ilişkisi vardır?

(I) Yazı yazmayı kolaylaştıran anlık kıvılcımlar, tohumcuklar vardır, birden ışıldayıp kayboluverirler. (II) Bunların sıcağı sıcağına izini sürmezsek o kıvılcımla birlikte içimize damlayıveren duygu ve düşüncenin özgün biçimi elden kaçırılmış olur. (III) Gerçek yazarlar, o an çok önemli bir işle uğraşmıyorlarsa bu kıvılcımın peşini bırakmazlar. (IV) Çünkü bunlar, o “an”a özgü duygu ve düşüncelerdir, sıcaklığını yitirdikten sonra etkisini koruyamaz. (V) Bu tıpkı, atış menzilinden çıkmakta olan hedefi vurmak için, bir iki saniye içinde harekete geçmek gibidir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

(I) Fatma için dadısı Dilber, annesinin boşluğunu dolduran tek kişi. (II) Zor anlarda koşup kucağına sığınılacak, sevgisini karşılık beklemeden veren kimsesiz bir kadın. (III) Dilber’i, Fatma’nın hatta Nilüfer Hanım’ın bile sevme nedeni budur işte. (IV) Çünkü o, Nilüfer Hanım gibi çevresindekilere tepeden bakan biri değil. (V) Bu nedenle Diiber’e karşı korku, inat, öfke yok kimsenin içinde.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi bir eleştiri içermektedir?