Eğitim Sayfam

Giriş, gelişme, sonuç planıyla yazılan ---------, alanında söz sahibi olmuş kişilerin hayatlarına ışık tutar. Bu türün yazarı, nesnel olmaya, kişisel beğenilerini yansıt­mamaya özen gösterir. Yazısını oluşturmadan önce bilgi toplamak amacıyla mektuplardan, gazete ve dergilerde çıkan yazılardan, kitaplardan faydalanır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? 

( ... ) Orhan Veli'nin küçük yaştan beri tiyatroya da me­rakı vardı. Doktor İhsan adlı ilk piyesini on altı yaşın­dayken yazmış, bizzat sahneye koymuştu. Bu, iki perdelik basit bir vodvildi. Ankara'ya gittikten sonra bir iki okul müsameresinde rol almış, Raşit Rıza'nın temsil ettiği Aktör Kin piyesinde oynamıştı. Daha sonra da Ankara Halkevinde Ercüment Behzat Lav'ın sahneye koyduğu Moliere'in Zor Nikah'ında Üstad-ı sani rolünü aldı( ... )

Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? 

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

Umutsuzluk ... Umutsuzluk ... Umutsuzluk!.. Umutsuzum kardeşim, korkunç bir kızgınlık bunalımı içindeyim; sönüyorum. Bu, biraz daha sürerse eyvah ... Nedenini söyleyeyim mi? Fakat bu, o kadar tuhaf ki gülersiniz diye korkuyorum; kimi zaman kendim bile kendime gülüyorum. Koca bir dünya içinde yalnızım Nazif! En yakın arkadaşlarımın arasında sokağa çıplak çıkmış bir adam duygusuyla titriyorum; herkesin vicdanı kapalı, örtülü; yalnız ben çıplak! Herkes hiç olmazsa ünifor­malarla -ne diyeyim - mayasını örtüyor, herkes zama­nın alçaklık süslerine bürünebiliyor, herkes namuslu geçinerek alçak yaşamanın kolayını buluyor, herkes bu rezalet havasında nefes alabilmek için bir kolaylığa, bir çareye, bir büyüye sahip. ( ... )

Bu metnin konusundan, dil ve anlatım özelliklerin­den hareketle hangi tür bir yazıdan alındığı söyle­nebilir? 

1- Edebiyat tarihinde, birçok kez, anı yazılarının gezi yazılarıyla kesiştiği gözlenir; gezi yazarı sonradan kaleme aldığı gezme sürecini anlatırken anılarına dönebilir fakat yine de dikkati daha çok çevreye yöneliktir.

2- Günlükler, Klasik Türk edebiyatındaki rüznamelerle benzer özelliktedir; böyle bir benzerlik sürname ile biyografi için de söz konusudur.

3- Ziya Paşa'nın Defter-i Amal, Namık Kemal'in Ma­gosa Hatıraları, Halide Edip'in Mor Salkımlı Ev'i Tan­zimat Dönemi'nde yazılmış anılardır.

4- Mektup, haberleşme amacı dışında zaman zaman romanların içinde bir anlatım yöntemi olarak da kul­lanılmıştır.

Yukarıdaki numaralanmış bilgilerin hangileri yanlıştır?

------ yazıları da ------ gibi tarihe, sosyolojiye yardımcı kaynaklardandır. Ancak bu yazılardan faydalanan bir tarihçinin, sosyoloğun, bunlarda kişisel yargıların bulunduğunu göz ardı etmemesi gerekir. Bu yazılar sayesinde bazen, tanınmış biriyle ilgili, hiçbir ansiklopedide ulaşamayacağımız ayrıntılara ulaşırız.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? 

• Biyografi

• Anı

• Günce

Bu yazı türlerinin ortak özellikleri;

1- Kişisel hayatı konu almaları

2- Kronolojik olmaları

3- Geçmişten söz etmeleri

4- Kurmaca olmaları
olarak sayılabilir.

Yukarıdaki cümle, numaralanmış ifadelerin hangi­leriyle tamamlanabilir?

Aşağıdakilerin hangisi kişisel hayatı konu alan me­tin türlerinden değildir?

O günlerde benim işlerim pek yoğundu; kimseyle gö­rüşmüyordum. Edebiyat sohbetlerine katılmayalı da uzun bir zaman olmuştu. Bir akşam evde çalışıyordum ki kapı çaldı. Kimseyi beklemiyordum, kapıyı açtığımda kar­şımda duruyordu. Hiçbir şey söylemeden gülümsüyor­du, elindeki kitabı benim içeri gelmesini söylememe fır­sat bırakmadan uzattı. Üstünde ismi yazıyordu. İşte be­nim onun ilk kitabıyla karşılaşmam böyle oldu.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisine özgü nitelikler vardır?

Önceleri yazmıyordum, yani yazmak için gitmiyordum bir yerlere. Ama sonradan, öyle güzel öyle ilginç tanık­lıklarım oldu ki bunları paylaşmamanın haksızlık, ben­cillik olacağını düşündüm. Gözlemlerim mekanla sınırlı kalmıyordu; o diyarların tarihini, kültürünü, yaşam tarzı­nı da öğreniyordum; bunları yansıttım yazılarıma. Za­man içinde, başlangıçta amaç olan, araç haline geldi; artık asıl amaç yazı.

Bu parçanın yazarının kaleme aldığı yazıların türü aşağıdakilerin hangisidir?

------- ya da ------- türünde olabilir hazırlayacağınız ödev. Vaktiniz var, acele etmenizi istemiyorum, yazdık­larınız emek ürünü olsun. İlkini tercih edenler, seçtikleri yerin bir özelliği olmasına dikkat etsinler. Bize söyleye­cek ilginç bir şeyleriniz olsun. Ama siz de fark edilmemiş özellikleri gözden kaçırmayın, kendi izlenim­lerinizi yansıtın yazınıza. İkincisini seçenler, bunun kolay olduğunu zannederek seçmesin. Sizden bu yazı türünün üç farklı türüne birden örnek istiyorum. İlkinde bir arkadaşınıza, ikincisinde bir kuruma, üçüncüsünde tüm kamuoyuna sesleneceksiniz. Bunların içeriği size kalmış. Örnekler okumanızı tavsiye edebilirim ama tak­lit istemiyorum.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı­dakilerin hangisi getirilmelidir?

Yurdumdan son olarak 1942 yılının sonbaharında ayrıldım. Bu ayrılık çok acı oldu. Yurduma bir daha dön­meyeceğimi hissediyordum. İstasyonda, anam, ba­bam, kardeşlerim, hısım akraba toplanmıştı. Kompar­tıman penceresinden onlara bakarken hayatımın acı tatlı günlerini düşünüyordum. Bu, onları son görüşüm­dü. Annem, sağ elini bana doğru kaldırmış, sol eliyle, omuzlarından aşağı sarkan atkısının ucunu tutarak gözlerini siliyordu. Tren son bir düdük daha çaldı, sonra lokomotifin bağrından fışkıran kara bir duman aramıza girerek bizi birbirimizden ayırdı.

Bu parça aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir?