Eğitim Sayfam

Oteldeki odam birinci kattaydı ve pencerem bahçenin tenha ve yemyeşil bir köşesine bakıyordu. Yalnız kaldığım zamanlar bu pencerenin önüne oturur, çimenlere, ağaçlara, rüzgârın elindeki yaprakların ayrışmasına bakar; böylece gözlerimi eğlendirirdim. Bu bahçe köşesinde kuşların pencereme yaklaşması ve bir böcek parçası için kanat kanada dövüşmesi ne eğlenceliydi! Hele ağaçlardan inen sincabın çimenler üzerinde sıçraya sıçraya kaybolması, ikide bir yerde bulduğu yiyeceği elleri arasına alıp ayakları üzerinde kalkması ve etrafı gözetleyerek kemirmesi ne hoş bir tabloydu.

Bu metnin anlatımıyla ilgili,

I. Olay örgüsü betimlemelerle desteklenmiştir.

II. Okuyucuya bilgi verilmiştir.

III. Okuyucu yönlendirilerek bir sonuca ulaşılmıştır.

IV. Görsel ögelere yer verilmiştir.

yargılarından hangileri doğrudur?

Gecekondular çoğu zaman çocukların defterlerine çizdikleri evlere benzer. Bir kapı, iki pencere, bir dam, bir baca... Dam kırmızı, duvarlar beyazdır. Pencerelerde yağ kutularına dikilmiş renkli sardunyalar... Evlerin önlerinde iplere dizilmiş çamaşırlar... Kirli su birikintilerinde kâğıttan kayık yüzdüren çocuklar...

Bu metnin anlatımında yazar, aşağıdakilerden hangisini amaçlamıştır?

Türk tiyatrosuna, kendi gösteri geleneklerimizden yararlanılarak mı yoksa Batı örneklerine özenilerek mi varılır? Bu sorunun cevabı Şair Evlenmesi’nden beridir aranmakta aslında. Ben bu tartışmada Şinasi’nin tarafını tutmaktayım. O, Şair Evlenmesi’nde Batılı örneklerini taklit etmek yerine kendi toplumumuzun bir problemi olan görücü usulü evlenmeyi eleştirerek bize ait bir konuyu ilk tiyatro eserinde işlemeyi uygun görmüştür. Bu, diğerine göre çok daha zor olan yola girmesinin en önemli nedeni ise şüphesiz, Batılı Türk tiyatrosuna en kısa yoldan varmak isteğidir. Sanatçı bize ait değerleri ve sıkıntıları eserinde işleyerek bunu başarmış ve kendisinden sonra gelecek sanatçılara da önemli bir miras bırakmıştır.

Bu metinle ilgili,

I. İki yönlü bir konu işlenmiştir.

II. Okuyucuya kabul ettirilmek istenen bir düşünce vardır.

III. Bilimsel verilere dayanılarak oluşturulmuştur.

IV. Nesnel bir üslup kullanılmıştır.

yargılarından hangileri söylenebilir?

Eve girer girmez koşup dolabı açtı, her tarafı didik didik etti; ne var ne yok, hepsini çıkarıp yere attı. Yerdekilerden bir havlu ve bir pijama seçti. Yağmurdan sırılsıklam olmuştu. Havluyu başına doladı. Bir yandan da akşamdan beri diline dolanan şarkıyı mırıldanıyordu.

Bu metinde ağırlıklı olarak kullanılan anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Çatısını kaplayan küçük oluklar şeklinde ve toprak renginde kiremitlerini, pencerelere ve kapılara takılmış kilit ve menteşelerini bir yana bırakacak olursak evimizin geri kalan her şeyi ağaçtan yapılmıştı. Evin dış kısmında boydan boya uzatılmış kirişlere geniş tahtalar tutturulmuş ve bu tahtalar arasında zamanla boşluklar oluşmuştu. Yılların yağmuruna, rüzgârına karşı çok fazla direnemeyen bu tahtalarda yer yer çürümeler de kendini gösteriyordu.

Bu metinde aşağıdaki anlatım biçimlerinin hangisinden yararlanılmıştır?

Ahmet Ümit, 1960 yılında Gaziantep’te doğdu. Türkiye’nin en önemli polisiye ve suç yazarlarından biridir. İlk öyküsünü 1982 yılında kaleme aldı. Bu öykü kırk dilde yayımlanan bir dergide basıldı. Ahmet Ümit’in romanları sağlam bir polisiye kurgunun yanında derin sosyolojik ve psikolojik çözümlemeler içerir. Ülkenin tarihsel mirası olan Hitit İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu’na dair ilginç bilgiler, metinlerinin içine ustaca yerleştirilmiştir. Ama bu çarpıcı tarih notları okurun ilgisini diri tutmaktan çok insan ruhunu tartışmak için kullanılır. Çünkü yazar, edebiyatın bir amacı varsa eğer bunun insan ruhunu açıklamak olduğuna inanmaktadır. Onun romanları Anadolu’nun zengin tarihi üzerinde Poe’nin kurgusuyla Dostoyevski’nin ruhsal çözümlemelerinin bir birleşimi gibidir. Yazdıklarının en önemli özelliği hızlı okunabilir olmasının yanında güçlü bir dile, sağlam bir edebiyat estetiğine sahip olmasıdır.

Bu metnin anlatımıyla ilgili,

I. Metnin amacı Ahmet Ümit hakkında bilgi vermektir.

II. Yazar kullandığı sıfatlarla metinde görselliği yakalamıştır.

III. Bir konudaki yanlış düşünceler düzeltilmek istenmiştir.

IV. Hem öznel hem de nesnel bilgilere yer verilmiştir.

yargılarından hangileri doğrudur?

Yazar, yaygın bir fikri değiştirmek amacıyla yazdığı bu yazıda savunduğu düşünceyi karşılaştırma ile desteklemiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, bu cümlede sözü edilen yazıdan alınmış olabilir?

Sultan Ahmet Camii, 1609-1616 yılları arasında Sultan I. Ahmet tarafından İstanbul’daki tarihi yarımadada, Mimar Sedefkâr Mehmet Ağa’ya yaptırılmıştır. Cami mavi, yeşil ve beyaz renkli İznik çinileriyle bezendiği için ve yarım kubbeleriyle büyük kubbesinin içi de yine mavi ağırlıklı kalem işleri ile süslendiği için Avrupalılarca “Mavi Cami” olarak adlandırılmaktadır. Burası, Ayasofya’nın 1934 yılında camiden müzeye dönüştürülmesiyle, İstanbul’un ana camisi konumuna ulaşmıştır. Sultan Ahmet Camisi külliyesiyle birlikte, İstanbul’daki en büyük yapılardan biridir. Bu külliye bir cami, medreseler, hünkâr kasrı, dükkânlar, hamam, çeşme, türbe, darüşşifa, imarethane ve kiralık odalardan oluşmaktadır. Bu yapıların bir kısmı günümüze ulaşamamıştır.

Bu metinle ilgili,

I. Konuyla ilgili örneklendirme yapılmıştır.

II. Görsel ögelere yer verilmiştir.

III. Yazarın amacı bilgi vermektir.

IV. Okuyucu bir işi yapmaya yönlendirilmiştir.

yargılarından hangileri söylenebilir?

Dünya, üzerinde yaşayan insanların ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kalmaya başladı artık. Eğer biz su, petrol, doğal gaz, elektrik gibi doğal kaynakları ve doğal kaynaklardan elde edilen enerjileri israf edersek günümüzde olduğu kadar gelecekte de birçok insanın ölümüne sebep olabiliriz. Gelecek nesillerin de temel ihtiyaçlarını karşılamaya hakkı var ve bizim bu hakkı onların elinden almaya hakkımız yok. İnsanlığın ve dünyanın katillerinden biri olmak istemiyorsanız doğal kaynakları ve doğal kaynaklardan elde edilen enerjileri bilinçli kullanın.

Bu metinde aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi ağır basmaktadır?

Köylülerden biri ocağın çengeline bir bakraç asmıştı. Çıraların alevi bakraca vuruyor, içindeki süt bir sabun köpüğü gibi renk renk kabarıyordu. Aynı köylü, bakracı indirip ihtiyara bir tas süt verdi. İhtiyar, sütü üfüre üfüre zevkle içiyordu. Süt henüz bitmişti ki ihtiyar, inatçı bir hıçkırığa tutuldu. Hıçkırıkla bütün vücudu sarsılıyordu. Köylüler ise tam karşısında bağdaş kurmuşlar, konuşmaya fırsat kolluyorlardı. Gençler de kapı önünde ayakta dizilmişler, uyku isteyen küçülmüş gözleriyle bu sessiz, hastalıklı ihtiyarın ağzından çıkacak bir kelimeyi bekliyorlardı.

Bu metnin anlatımında,

I. Kişi, zaman ve mekân bellidir.

II. Okuyucuya bilgi verilmiştir.

III. Görsel ögeler kullanılmıştır.

IV. Olay örgüsünü anlatan kişi aynı zamanda olay kahramanıdır.

yargılarından hangileri kullanılmıştır?