Eğitim Sayfam

Türkçesi “mutluluk hormonu” olan seratonin, vücudumuzda sindirim sistemimizin düzgün çalışmasından uykumuzu almamıza, düzgün yemek yememizden duygusal dengemizi korumamıza kadar birçok önemli görevi yerine getirmemizi sağlayan bir hormon. Bu nedenle eksikliği; kaygı bozukluğu, depresyon gibi sorunları beraberinde getiriyor.

 

Köken olarak Yunanca bir kelimeden gelen ve “uyarmak” anlamına gelen “hormon”, iç salgı bezlerinin yardımıyla kana karışarak organ ve dokuların düzenlenişini adrenalin, insülin, tiroksin vb. maddelerin fizyolojik etkisiyle sağlayan özel organik maddelerdir. Hormonlar, her canlının kendi yapısı içinde oluşturulur.

Bu iki metnin ortak özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Sur dibindeki mağara bana korku verirdi. Gündüzleri yalnız başıma kapısından bile bakmak beni ürpertirdi. İçerisi daima karanlıkla, rutubetle, bir sürü bitip tükenmeyen çıtırtılarla dolu olurdu. Geceleri ise bahçeye çıkmak imkânsızdı. Bizans’tan kalma bu surların altında neler olmuş, neler geçmişti. Babam çok defa bu surların hikâyesini alayı, şakayı seven güleryüzlü hâliyle anlatır, bizleri heyecandan heyecana sürüklerdi.

 

Genç teğmen, albayın odasına girdiği vakit binbaşısını da orada buldu. Binbaşı onu görünce “Gel oğlum!” dedi. Albaya dönerek, “İşte efendim, o iş için en evvel aklımıza gelen yiğit. Kendisine her bakımdan güvenebilirsiniz.” sözlerini söyledi.

Bu metinlerin ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?

İnsanlar çok eski zamanlardan beri yazdıkları yazıları çoğaltma, bu işi daha kısa bir zamanda yapma gereğini duymuşlardır. Basım alanındaki ilk buluşlar Uzak Doğu’ya aittir. Kâğıt üzerine ilk baskıyı yapan ülke Çin olmuştur. Bildiğimiz ilk baskı, Budizm’in Japonya’da yayılmasını sağlayan İmparatoriçe Shotoku devrine aittir.

 

Yapılan arkeolojik kazılarda Neolitik Çağlarda MÖ 4000 yıllarında Çin’de kullanıldığı anlaşılan porselenin Anadolu ve Orta Doğu’ya geçişi, çömlek seramik olarak MÖ 7000-6000 yıllarına dayanıyor. Yapılan bir diğer arkeolojik araştırmaya göre ise Mısırlı çömlekçiler bu konuda hayli bilgililermiş; çark çevirmeyi, fırınlayarak pişirmeyi MÖ 3000 yıllarında yapıyorlarmış.

Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin ortak yönlerinden biri değildir?

İstanbul’da dün 36’ncısı açılan Uluslararası Kitap Fuarı’nı 9 gün içinde en az yarım milyon kişinin ziyaret etmesi bekleniyor. Yayıncılara göre İstanbul’daki fuar, dünyanın en çok ziyaretçi çeken kitap fuarı. Ama Türkiye’de düzenli kitap okuyanların oranı neredeyse binde bir. Bu oran, en fazla kitap okuyan ülkelerin başında gelen İngiltere ve Fransa’da yüzde 21, Japonya’da yüzde 14 civarında.

 

Türkiye’de kitap endüstrisi hızla büyüyor. Türkiye, 2 milyar 100 milyon doları aşan hacmiyle dünya sıralamasında 11. en büyük kitap cirosuna sahip ülke. Türkiye Yazarlar Birliği, yıllık baskı sayısının 660 milyonu aştığını belirtiyor. 2016’da 56 bin yeni kitap çıkmış. Bu sayının yıl sonunda 60 bine yaklaşması bekleniyor.

Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin ortak yönlerinden biri değildir?

1. Metin

A. Kadir Meriçboyu, toplumcu şiirin önde gelen şairlerindendir. Onun şiirlerinin hemen tümü serbest vezinle kaleme alınmıştır. Ancak halkın dili ve halkın yaşayışından kaynaklanan söyleyiş, hemen bütün şiirlerinde dikkati çekecek boyuttadır. A. Kadir, modern şiirin içerisine halkın dilini, söyleyişini, yaşama tarzını taşımıştır. Savaş, yoksulluk, sürgünlük, hapislik acılarını yaşayan insanın duygularını; iyiye, doğruya, eşitliğe olan özlemini yalınlık, gerçeklik ve lirizimle yansıtmıştır.

2. Metin

1930’larda Ayda Bir ve Resimli Ay dergilerinde Nazım’ın şiirleri ve Sabahattin Ali’nin öyküleri, Enver Gökçe’nin edebiyata olan bakış açısını büyük ölçüde şekillendirecektir. Enver Gökçe şiirinde, konuşma dili yalınlığı ile Nazım Hikmet şiirinin birçok özelliği görülür. Enver Gökçe, diğer toplumcu şairlerden farklı olarak dikkatleri köylerdeki yoksulluğun boğduğu halkın üzerine çeker. Şiirlerinde çoğunlukla köy halkının problemlerini, köye özgü bir anlatımla dile getirir.

Bu iki metnin ortak özellikleri arasında,

I. Eleştiri türünden alınmış olmaları

II. Öznel ifadelere yer vermeleri

III. Öykülemeye başvurmaları

IV. Kurallı cümlelerden oluşmaları

ifadelerinden hangisi yer almaz?

1. Metin

Duvarları ve tavanı uzun bir kışın isiyle kararmış bu yer odasında mahpus gibi duran bodur ve çirkin ocak, içindeki odunları sanki hiddetle yakıyor, bir an evvel yutmaya çalışıyordu. Hızla tutuşarak uzayan ve sönen alevler, mandolinle heyecanla marşı çalan genç Boris’i, karşısında çorap ören karısı Magda’yı hafi f ve akıcı bir kırmızıya boyuyor, bütün odayı kaplayan büyük ve kötürüm gölgelerini titretiyordu.

2. Metin

Akşam yakındı. İki derenin birleştiği bu batak, çukur, sıtmalı araziye çeltiklerden kalkan kokulu, ağır bir duman yayılıyordu. Gövdeleri yarılmış, yanmış beş on yaşlı, cansız söğüt arkasında, güneş bulanık bir ışık bırakarak arkların durgun sularını yer yer parlatıyordu. Üç köylü, arızalı, çamurlu bir patikadan ağır ağır, birbiri arkasından çıkıyorlardı. İçlerinden biri fena fena öksürüyordu.

Aşağıdakilerden hangisi bu iki metnin ortak yönlerinden biri değildir?

1. Metin

Şair, kamunun sözcüklerini kullanır. Ama öylesi bir anlatım yaratır ki o sözcükler kamunun malı olmaktan çıkar. Hatta anlamları da sözlükteki anlamları olmaktan çıkar. Buna “şairin sözü” demek kanımca daha doğru olur. Bu halk ozanı olan Karacaoğlan için de geçerlidir, Melih Cevdet için de...

2. Metin

Kimi zaman büyük yenilikler küçük bir ayrıntıdan doğar. O güne değin insanlar “Ah, onu gördüm.” der ama bunu bir şair, bir ressam ortaya koyduktan sonra, diğerleri daha iyi görür. Örneğin Orhan Veli ve arkadaşları, değişen dünya içinde Türkiye’nin de değişmesi gerektiğini ve değişeceğini öngördüler. Bence bu bile, onların büyük bir şair olduklarını gösterir.

Aşağıdakilerden hangisi bu iki metnin ortak yönlerinden biri değildir?

Öznel anlatımdan yararlanması

Tartışmacı anlatım tekniğine yer verilmesi

İşlenen konunun örneklendirilmesi

Aşağıdaki metinlerin hangisi bu özellikleri taşımamaktadır?

I

Sahafa düşmüş bir kitap

Gibi sararmış üzüntüsünden

II

Aşk ve acı yüreğimde

İkiz badem işidir

Bu iki metnin ortak özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

1. Metin

Bir gün şiirlerimdeki Türkçe sözcükler dediler ki: “Arkadaş, sen aynı şiirde hem Türkçe bir sözcük kullanıp anne diyorsun hem de yabancı bir sözcük kullanıp valide diyorsun. Dizelerin içinde yabancı bir sözcük koyarsan bu zengin bir dil kullanımı olmuyor. Ya bizi seç ya da onları...” Ben de başladım güzel dilimiz Türkçeyle yazmaya.

2. Metin

Geçen hafta bir seminer sonrası çok sevdiğim bir şair arkadaşımla bahçede biraz oturduk. Bana iyice yaklaşarak “’Selfie’ pozu ver de bu anı ölümsüzleştirelim.” dedi. Birden durgunlaştım. Nedenini sorduğunda, Türk Dil Kurumu vatandaşlardan gelen öneriler doğrultusunda “kendi fotoğrafını çekmek” anlamına gelen “selfie” yerine Türkçe karşılık olarak “özçekim” sözcüğünü seçti, sen de özçekimi
kullansaydın mutlu olurdum, dedim.

Bu metinlerde vurgulanmak istenen ortak yön aşağıdakilerden hangisidir?