Eğitim Sayfam

Aşağıda Mustafa Kemal’in Trablusgarp Savaşı’nda İstanbul’da bulunan arkadaşı Salih Paşa’ya yazdığı mektuptan bir bölüm verilmiştir.

 

“Silah arkadaşlarından bazılarının donanmasına sırtını dayamış bir düşmana karşı çıkmak için Akdeniz’i ve uzak çölleri aşmış olduklarını ve buralardaki yurttaşlarıyla kucaklaştıktan sonra, düşmanı kıyının bazı kesimlerinde durdurmayı başardıklarını bilmek herhalde seni memnun etmiştir... Bilirsin ki benim askerlik mesleğinin en çok sevdiğim tarafı ustalığıdır. Burada bu sanatın bütün gereklerini yerine getirmek için fırsat ve zaman bulursak ülkenin yüzünü güldürecek işler yapabileceğiz. Ah, Salih, Tanrı şahidim olsun ki, hayatta tek istediğim orduya yararlı bir eleman olabilmek ve ülkeyi korumaktır.”

Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Mustafa Kemal, Osmanlı Devleti’nin dağılmasında etkili olan olayların yoğunlaştığı Balkanların en önemli kenti olan Selânik’te büyümüştür. Selânik’te sık sık ayrılıkçı isyanlar çıkıyordu. Ayrıca Müslümanlar ile Hristiyanlar arasında mücadele yaşanıyordu. Şehirde güçlü devletlerin yayılma ve kendi çıkarlarını koruma istekleri açıkça görülüyordu.

Selânik’in bu durumunun Mustafa Kemal’e aşağıdaki hangi özelliği kazandırdığı söylenebilir?

• Mustafa Kemal ilk askerî görev yeri olan Şam’a gitmeden önce yakın arkadaşlarına “Dava, yıkılmak üzere bulunan bir imparatorluktan önce bir Türk devleti çıkarmaktır.” demiştir.

• Sınıf arkadaşı Ali Fuat Bey; “Misakımillî’nin esaslarını Mustafa Kemal 1907’de belirlemişti.” demiştir.

Bu bilgilere Mustafa Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

• Mustafa Kemal İstanbul Harp Akademisinde okurken bazı arkadaşları ile vatan ve hürriyet düşüncelerini içeren bir gazete çıkarıp okulda gizlice dağıtmıştır.

• Mustafa Kemal ilk görev yeri Şam’da Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurmuş ve daha sonra gizlice Selânik’e giderek bu cemiyetin bir şubesini açmıştır.

Bu bilgilere göre Mustafa Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Mustafa Kemal, Şam’daki görevi sırasında Vatan ve Hürriyet adıyla gizli bir cemiyet kurdu. Cemiyetin çalışma alanını genişletme düşüncesindeydi. Ancak Suriye’yi bu tür çalışmalara uygun olarak görmüyordu. Bu tür çalışmaları Selânik’te daha çabuk başarabileceğini düşünüyordu. Selânik, genç ve aydın kesimin bulunduğu, vatanseverlik duyguların yoğun olduğu ve geniş bir özgürlük ortamının bulunduğu bir yerdi.

Bu bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisineulaşılamaz?

Mustafa Kemal, öğrencilik yıllarından itibaren Tevfik Fikret ve Namık Kemal’in hürriyetçi, Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp’in milliyetçilik fikirlerinden etkilenmiştir. Mustafa Kemal ömrü boyunca bu kişilerin fikirlerini zenginleştirmiş ve bütünleştirmiş, yeni bir düşünce yapısı ortaya çıkarmıştır.

Buna göre,

I. Mustafa Kemal fikri yapısını, hürriyet ve ulusçu düşüncelere dayandırmıştır.

II. Mustafa Kemal savunduğu fikirleri uygulama ortamını bulamamıştır.

III. Mustafa Kemal yakın arkadaşlarıyla fikir ayrılığı içerisine girmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Aşağıda Mustafa Kemal’in Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’nin Selânik şubesinin açılışı öncesinde yaptığı konuşma verilmiştir.

 

“Arkadaşlar, bu gece burada sizleri toplamaktaki amacım şudur: “Bu talihsiz memlekete karşı önemli görevlerimiz vardır. Onu kurtarmak tek hedefimizdir... Tarih bugün biz evlatlarına bazı büyük görevler yüklüyor. Ben Suriye’de bir cemiyet kurdum. Buraya da bu cemiyetin temelini kurmaya geldim, şimdilik gizli çalışmak ve teşkilatı şekillendirmek mecburidir. Sizden fedakârlıklar bekliyorum. Eskimiş olan çürük yönetimi yıkmak milleti hâkim kılmak, vatanı kurtarmak için sizi göreve çağırıyorum.”

Buna göre Mustafa Kemal’in aşağıdakilerden hangisini savunduğu söylenemez?

Mustafa Kemal, 1902’te tanıştığı eski bakanlardan Osman Niyazi Paşa ile memleket meselelerini konuştuktan sonra Osman Niyazi Paşa, “Mustafa Kemal Efendi oğlum, görüyorum ki İsmail Fazıl Paşa (Ali Fuat Cebesoy’un babası) seni takdir etme hususunda yanılmamış. Şimdi ben de onunla aynı fikirdeyim. Sen, bizler gibi sadece bir asker olmayacaksın. Keskin zekân ve yüksek kabiliyetinle memleketin geleceği üzerinde etkin olacaksın. Bu sözlerim bir iltifat değil. Sende memleketin başına gelecek büyük adamların daha gençlik yıllarında gösterdikleri kabiliyetler ve zekâ belirtileri var.” demiştir.

Bu bilgilere göre Osman Niyazi Bey’in Mustafa Kemal ile ilgili düşünceleri için;

I. O yıllardaki yeteneğini görmüş ve takdir etmiştir.

II. İleride devlet yönetimin başına geçeceğini açıklamıştır.

III. Yakın arkadaşlarıyla siyasi tartışmalara son vermesini kendisinden istemiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

“Size ben taarruzu emretmiyorum! Ölmeyi emrediyorum! Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler ve komutanlar geçebilir.”

Mustafa Kemal’in bu sözleri onun, daha çok hangi kişisel özelliği ile ilişkilendirilebilir?

“Savaş zaruri ve hayati olmalıdır. Milletin hayatı, tehlikeye maruz kalmadıkça savaş bir cinayettir.”

Mustafa Kemal’in bu sözüne göre, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?