Eğitim Sayfam

İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye’de,

l. Çok partili hayata geçilmiştir.

ll. Parti ve dernek kurabilmenin önü açılmıştır.

lll. İnsan hakları cemiyetleri kurulmuştur.

Bu gelişmelere bakılarak Türkiye için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

“Demokratik karakter bütün Cumhuriyet Devri’nde prensip olarak muhafaza olunmuştur. Diktatörlük, prensip olarak hiçbir zaman kabul olunmadıktan başka, zararlı ve Türk milletine yakışmaz olarak daima suçlu görülmüştür.  Bizim tek eksiğimiz, hükûmet partisinin karşısında bir parti bulunmamasıdır.”
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü

Cumhurbaşkanı İsmet İnönü “Bizim tek eksiğimiz, hükûmet partisinin karşısında bir parti bulunmamasıdır.” sözleriyle aşağıdakilerden hangisinin gerekliliğini vurgulamıştır?

Türkiye’de çok partili hayata geçilmesini etkileyen unsurlardan,

I. Demokrasi taraftarı olan Batı ülkelerine yakınlaşma


II. Hükümetin denetlenme ihtiyacı


III. Halkın demokratik yaşama uygun hareket etme olgunluğuna erişmesi


hangisi ya da hangileri uluslararası bir nedene bağlanabilir?

İkinci Dünya Savaşı’na katılmamasına rağmen Türkiye’de seferberlik ilan edilmiş, erkek nüfusunun büyük bir kısmı silah altına alınmış, ekmek, şeker, yağ gibi temel maddeler karneye bağlanmıştır. Yine savaş yıllarında karaborsacılıkla mücadele edilmiş, Varlık ve Toprak Mahsülleri Vergisi halktan alınmıştır.

Bu durumun Türkiye’de;

l. Tarımsal üretiminin düşmesine,

ll. Halkın devlete olan güveninin azalmasına,

lll. Temel tüketim mallarının fiyatının düşmesine

gelişmelerinden hangilerine neden olduğu savunulamaz?

Demokrat Parti’nin seçimlere hazırlanmasını engellemeyi amaçlayan CHP, 1947 yılında yapılacak seçimleri 1946 yılına almıştır. Demokrat Parti 21 Temmuz 1946’da yapılan genel seçimlere katılmış, bu seçimin sonucunda CHP 397 milletvekilliği ile mecliste birinci parti olarak yer almıştır. Demokrat Parti 61 milletvekili ile ikinci parti olarak meclise girmiştir. 1946 seçimlerinde açık oy, gizli sayım sistemi uygulanmış, oy verme, sayım ve döküm işlemleri düzgün yapılmadığı için birçok tartışmaya neden olmuş ve tarihe “sopalı seçimler” olarak geçilmiştir.

Bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Türkiye, savaş sırasında çalışan nüfusunun önemli bir bölümünü silah altına alınca, üretimde azalma olmuştur. Bütçenin büyük bir bölümü ülke giderlerine ayrıldığından savaş öncesinde planlanan çalışmalar ve sanayi yatırımları bir süre ertelenmiştir.

Bu durumun meydana getirdiği olumsuz gelişmeler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

Demokrasilerde, aynı düşüncedeki insanların görüşlerini dile getirebilmeleri amacıyla, siyasi partiler kurulur. İnsanlar bu kuruluşlar sayesinde örgütlenerek düşüncelerini özgürce söyleyebilirler ve sorunlarını tartışabilirler. Bu nedenle siyasi partiler, demokrasinin en temel ve vazgeçilmez unsurlarındandır.

Yukarıdaki bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Varlık Vergisi ile toplam bütçe gelirlerinin üçte birinin toplanması öngörülmüştü. Bu vergi öncelikle ticaret ve sanayi ile uğraşan şehirliler olmak üzere; çiftçi, esnaf ve üreticilerden alınmıştır. Bu vergiye itiraz etmek mümkün değildi. Vergiyi ödeyenlerin büyük bir kısmının gayrimüslim olması tepkilere yol açmıştı. Vergisini ödemeyenlerin mallarına el konulmuş veya haczedilmiş, malları olmayanlar ise Erzurum Aşkale’deki çalışma kamplarına gönderilmişti.

Yukarıda II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye’de alınan Varlık Vergisi ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?

Türk hûkûmeti II. Dünya Savaşı sürecinde fazla kazanç elde eden kişilerden Varlık Vergisi almıştır. Ayrıca Toprak Mahsulleri, Millî Koruma kanunlarını çıkarmış Petrol Ofisi, Et Balık Kurumu, Ticaret Ofisi ve İaşe Müsteşarlığını kurmuştur.

Buna göre Türk hükûmetinin aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenemez?

Türkiye’de iktidar partisinin karşısında 1945’te Nuri Demirağ tarafından Millî Kalkınma Partisi, 1964’da ise Adnan Menderes, Celal Bayar, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan tarafından Demokrat Parti kurulmuştur.

Bu durumun Türkiye’de;

l. Demokrasi düşüncenin gelişmesi,

ll. Çok partili hayata geçilmesi,

lll. Toplumsal sorunların sona ermesi

gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?