Eğitim Sayfam

“Aylardan beri görüşmeler ve tartışmalar sürüyor. Fakat henüz karşımızdakiler bizimle üç senelik, dört senelik, bir hesabı görmüyorlar, üç yüz, dört yüz senelik bir hesabı görmeye başlamışlardır. Ve hâlâ karşımızdakiler, eski Osmanlı Devleti’nin tarihe karıştığını ve bugün yeni Türkiye Devleti’nin var olduğunu ve bu Türkiye Devleti’ni kuran milletin çok azimli bir millet olduğunu ve bu milletin artık tam bağımsızlığından millî hâkimiyetinden zerre kadar fedakârlık yapamayacağını anlamamışlardır.”

Mustafa Kemal’in anlatımına göre İtilaf Devletleri Türk milletinin hangi konudaki kararlılığını anlamamışlardır?

“TBMM’nin Lozan Konferansı’na katılmaktaki temel amacı Misakımillî sınırları içerisinde özgür ve bağımsız yeni bir Türk Devleti’nin kurulduğunu kabul ettirmek ve Doğu sorununu (Ermeni Devleti sorunu) ortadan kaldırmaktı.”

Bu bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Mudanya Konferansı’nın en önemli konuları, Doğu Trakya’nın Yunan kuvvetleri tarafından boşaltılıp Türklere teslim edilmesi, Boğazlar ve İstanbul’un durumu idi. İngilizler bu konularda Türk tezinin karşısında olduklarından görüşmeler çok sert havada geçti. 3 Ekim günü başlayıp 11 Ekim’e kadar devam eden görüşmelerde çetin tartışmalar yaşandı. Görüşmeler, 11 Ekim 1922 tarihinde Mudanya Ateşkes Anlaşması’nın imzalanmasıyla sona erdi.

Bu bilgilere göre, Mudanya Ateşkes Antlaşması ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

“Lozan Antlaşması, Türk siyasal yaşamında başlı başına bir yer tutan millî bir eser durumundadır. Lozan Antlaşması yeni bir Türk Devleti’nin kurulmasında temel öge olan bir siyasal belge olmuştur. Bu millî devlet, tam anlamıyla uygar ve bağımsız bir devletin bütün haklarına sahip olmuştur. Lozan Antlaşması bunları belirler ve kabul ettirir.”

İsmet İNÖNÜ

Bu bilgilere göre;

l. Yeni Türk Devleti’nin kurulmasında Lozan Barış Antlaşması’nın önemli bir yeri olmuştur.

ll. Lozan Antlaşması ile Türk Devleti bağımsızlığına kavuşmuştur.

lll. İsmet İnönü, Lozan Antlaşması’nı millî bir eser olarak görmüştür.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

– Eskişehir’i alacağım, Kütahya’yı alacağım, Afyon Karahisar’ı alacağım, çok yeri, İzmir’i, hepsini alacağım, İstanbul’u alacağım, Edirne’yi alacağım.

– “Paşam, bu kadarı mümkün mü?” diye sorana karşılık verdi:

– Biraz sabret, göreceksin ki bu söylediklerimin hepsi gerçekleşecek, on günde, on beş günde erişmek istediğimiz noktalara varacağız.

(Kemal Arıburnu, Atatürk’ten Anılar)

 

Yukarıda verilen konuşmada Mustafa Kemal’in daha çok hangi özelliği üzerinde durulduğu söylenebilir?

Sevr Antlaşması

- Tüm devletlerin gemileri Boğazlardan serbestçe geçebilecektir.

- Doğu Anadolu’da iki devlet kurulacaktır.

- Antalya ve Konya yöresi İtalyanlara bırakılacaktır.

- Irak ve Arabistan’daki Osmanlı toprakları İngiltere’ye bırakılacaktır.

Lozan Antlaşması

- İstanbul, Lozan Barış Görüşmeleri’nde söz konusu olmadı, TBMM’ye bırakıldı.

- Doğu Anadolu’da kurulması planlanan iki yeni devlet Lozan Barış Antlaşması’nda yer almadı.

- Türk–Irak sınırının Türkiye ile İngiltere arasında yapılacak görüşmelerle çözülmesi kararlaştırıldı.

Yukarıda verilen bilgilere göre;

l. Sevr Antlaşması ile Osmanlı topraklarının paylaşıldığı,

ll. Sevr Barış Antlaşması ile TBMM’nin ilk kez tanındığı,

lll. Lozan Barış Antlaşması ile Türkiye’nin bağımsızlığı konusunda önemli kararlar alındığı,

lV. Lozan Antlaşması ile Türk tarafının önemli kazanımlar elde ettiği

yargılarından hangileri söylenemez?

Lozan Barış Konferansı’nı gerçekleştiren devletler İngiltere, Fransa ve İtalya’dır. Bu devletlerin konferanstan beklentileri Sevr Antlaşması’nı mümkün olduğu ölçüde Türkiye’ye kabul ettirebilmek ve “Hasta Adamın” ülkesinde var olan çıkarlarını sürdürebilmekti. İtilaf Devletleri Kurtuluş Savaşı’nı yok sayarak Türkiye’ye yönelik müdahalelerini sürdürebilmek istemişlerdir.

Bu bilgilere göre;

l. İtilaf Devletlerinin amacı Sevr Barış Antlaşması’nı kısmen kabul ettirebilme olmuştur.

ll. İtilaf Devletleri Kurtuluş Savaşı’nın sonuçlarını yok saymak istemişlerdir.

lll. Yunanistan, Lozan Barış Konferansı’ndan çıkan en kârlı devlet olmuştur.

yargılarından hangileri söylenebilir?

24 Temmuz 1921 tarihinde Kütahya-Eskişehir Muharebeleri’nde Türk ordusu Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmişti. 5 Ağustos 1921 tarihinde TBMM, Mustafa Kemal Paşa’ya üç ay süreyle “Başkomutanlık” yetkisi veren kanunu kabul etmişti. Yunanlılar 14 Ağustos 1921 tarihinde yeniden ilerlemeye başladılar. Sakarya Nehri’nin birkaç yerinden yeniden harekete geçip 23 Ağustos’tan itibaren Türk kuvvetleriyle karşılaştılar. Yunan kuvvetleri taarruza başladı.

Buna göre,

I. Kütahya-Eskişehir Muharebeleri’nde Türk ordusunun geri çekildiği,

II. Sakarya Meydan Savaşı’nın Yunan taarruzu ile başladığı,

III. Mustafa Kemal Paşa’ya üç ay süreyle Başkomutanlık yetkisinin verildiği,

IV. Sakarya Meydan Savaşı’nın Yunanlıların galibiyeti ile sona erdiği

yargılarından hangileri söylenebilir?

Lozan Barış Görüşmeleri 20 Kasım 1922 tarihinde başladı. Ancak Musul sorunu, kapitülasyonlar, savaş tazminatı ve Osmanlı Devleti’nin borçları gibi konularda taraflar arasında bir uzlaşma sağlanamadığı için ilk tur görüşmeler sonuçsuz kaldı. Konferans, 4 Şubat 1923 tarihinde bir karar alamadan dağıldı ve yeniden savaş durumu oluştu. Tarafların karşılıklı gayretleri sonucunda Lozan Barış Konferansı 23 Nisan 1923’te yeniden toplandı ve görüşmeler sonunda 24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Barış Antlaşması imzalandı.

Yalnızca bu bilgilere dayanarak Lozan Barış Görüşmeleri ve Lozan Barış Antlaşması ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Lozan Barış Görüşmeleri’ne TBMM Hükûmeti’ni temsilen askerlik mesleğinden ayrılarak Dış İşleri Bakanlığı’na getirilen İsmet Paşa başkanlığında bir heyetin gitmesi kararlaştırılmıştır.

Bu kararın verilmesinde İsmet Paşa’nın aşağıdaki özelliklerinden hangisi daha fazla belirleyici olmuştur?