Eğitim Sayfam

Almanya I. Dünya Savaşı’nda savaş yükünü hafifletmek, İngiltere’nin sömürgeleri ve müttefikleriyle olan bağlantısını kesmek, Osmanlı halifesinin Müslümanlar üzerindeki nüfuzunu kullanmak ve savaş yükünü hafifletmek için Osmanlı Devleti’ni yanında görmek istiyordu.

Buna göre Almanya Osmanlı Devleti’nin;

I. Ekonomik durumu,

II. Coğrafi konumu,

III. Dinî gücü

özelliklerinin hangilerinden yararlanmak istemiştir?

I. Dünya Savaşı’nın en önemli nedenlerinden olan Fransız İhtilali, tüm dünyada etkisini göstererek birçok ulus üzerinde etkili olmuştur. Bu düşünceden etkilenen ulusların millî devlet kurma düşünceleri doğrultusunda bağımsızlık savaşları başlamıştır. Diğer önemli neden ise sömürgecilik yarışıdır. Sanayi İnkılabı’nın ham madde ve pazar bulma yarışı, sömürgeci devletler arasında büyük bir rekabet başlatmıştır. Devletler arasındaki mücadeleler silahlanma yarışına ve bloklaşmaların çıkmasına neden olmuştur.

Buna göre devletler arasında;

I. Sosyal,

II. Siyasi,

III. Ekonomi

alanların hangilerinde yaşanan rekabet ve çıkar çatışmaları bloklaşmaları ortaya çıkarmıştır?

7. Madde: İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması hâlinde herhangi bir stratejik noktayı işgal etme hakkına sahip olacak

24. Madde: Altı vilayette (Erzurum, Sivas, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ) karışıklıklar çıkarsa İtilaf Devletleri bu vilayetleri işgal etme hakkına sahip olacak İtilaf Devletleri Mondros Ateşkes Antlaşması’nda yer alan bu maddeler ile yapılacak işgalleri hiçbir ölçüt gözetilmeden “güvenliğin bozulması” gerekçesine bağlamışlardır.

Buna göre İtilaf Devletleri ile ilgili;

I. Planlarına hukuki bir ortam hazırladıkları,

II. Teslimiyetçi bir yaklaşım içinde oldukları,

III. Osmanlı Devleti’nin güvenliğini sağlamak istedikleri

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

Millî varlığa düşman cemiyetlerden bazıları şunlardır:

• Wilson Prensipleri Cemiyeti: Kurtuluşun Amerikan mandasına girerek gerçekleşebileceğini savunmuştur.

• Teal-i İslam Cemiyeti: İngilizlerin yardım ve desteği ile kurulan bu cemiyet, hilafet ve saltanatın güçlendirilmesi gerektiğini savunmuştur.

• İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngiliz mandasının tek kurtuluş yolu olduğunu savunmuştur.

Bu bilgiler değerlendirildiğinde millî varlığa düşman cemiyetlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra işgallerin giderek yaygınlaşması ve Damat Ferit Hükûmeti’nin işgalcilere karşı kayıtsız kalması üzerine ülkenin çeşitli yerlerinde halk, cemiyetler kurarak ülke topraklarının haksız bir şekilde işgal edilmesini telgraf çekerek ve mitingler düzenleyerek protesto etmeye başladı. Aynı zamanda işgalcilere karşı vatan topraklarını savunmak için silahlı direniş kuvvetlerini kurdular.

Bu bilgiler doğrultusunda Türk halkı;

I. Vatanını korumak,

II. Saltanat makamını savunmak,

III. Millî bağımsızlığın kazanılması için mücadele etmek

düşüncelerinden hangilerini gerçekleştirmek için harekete geçmiştir?

Reis Bey başını salladı:

“Elbette. En mühimi de etrafınıza Kuvâ-yı Millîye’nin çete olmadığını Kurtuluş Ordusunun çekirdeği olduğunu yaymaktır. Eli silah tutanlar gider katılır, kalanlar da karınca kararınca para ve mal yardımında bulunur. Aranızda bir heyet kurun: Üç beş kuruş, bir kalıp sabun, bir çift çorap, bir çaputun bile değeri vardır. Toplayın, verin. Önümüz kış. “Düşman boyuna ilerliyor. Yakında büyük çarpışmalar başlayacak. Ne kadar kuvvetli olursak o kadar dayanabiliriz. Dayandıkça da derlenip toplarlanırız...”

Tarık Buğra, Küçük Ağa, s.149,
(Düzenlenmiştir.)

Bu metinden yola çıkılarak Kuvâ-yı Millîye hareketi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal yerli ve yabancı birçok aydının fikirlerinden istifade etmiştir. Ancak o, bir düşünürün ya da düşünce akımının izleyicisi olarak kalmamış, farklı fikirlerden yararlanarak kendi düşünce dünyasını inşa etmiştir.

Bu durum Mustafa Kemal’de;

I. Batı kültürüne yakınlık duyma,

II. Yabancı ideolojileri kabul etme,

III. Özgün fikirler üretme

özelliklerinden hangilerinin oluşmasına zemin hazırlamıştır?

XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti Avrupalı devletlerden yüksek faizle borç alarak giderlerini karşılamaya çalıştı. İlk kez Kırım Savaşı sırasında alınan borçlar büyük oranda israf edildi. Devlet, otuz yıl içinde borçlarının faizini dahi ödeyemez hâle gelerek iflas etti. Bunun üzerine alacaklı devletler Osmanlı yönetiminin çağrısıyla bir araya gelerek Düyûn-u Umûmiye adında uluslararası bir teşkilat kurdular (1881). Osmanlı gelir kaynaklarının büyük bir kısmına el koyan bu teşkilat, vergileri topluyor ve alacaklı devletler arasında paylaştırıyordu. Osmanlı Devleti kapitülasyonlar ve Düyûn-u Umûmiye teşkilatının etkisiyle çok sıkıntılı bir süreç yaşamıştır.

Buna göre Osmanlı topraklarında Düyûn-u Umûmiye adında uluslararası bir teşkilatın kurulması Osmanlı Devleti açısından aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

“Çocukluğuma ilişkin hatırladığım ilk şey, okula gitmek meselesiyle ilgilidir. Bu meseleden dolayı annemle babam arasında bir mücadele vardı. Annem mahalle mektebine gitmemi istiyordu. Gümrük Dairesinde memur olan babamsa o zaman yeni açılan Şemsi Efendi Okuluna devam etmemden ve yeni yöntem üzerine okumamdan yanaydı. Sonunda babam işi ustaca çözdü. Önce mahalle mektebine başladım. Böylece annemin gönlü yapılmış oldu. Birkaç gün sonra da mahalle mektebinden ayrılıp Şemsi Efendi Okuluna yazıldım.”

Mustafa Kemal’in çocukluk yıllarına ait verilen anısında anne ve babasının gideceği okul konusunda farklı düşüncelere sahip olmalarını sağlayan gerekçe aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Her çocuk gibi Mustafa Kemal de ilk terbiye ve ilhamını ailesinden aldı. Daha sonra öğretmenleri onun karakterini şekillendirmeye devam ettiler. Ancak Mustafa her şeyi başkasından bekleyen bir karaktere sahip değildi. Daha çocukluğundan itibaren kendini yetiştirmek için üstün gayret gösterdi. O, yapması gerekenleri düşünür, keşfeder ve uygulardı. Genç Mustafa’nın okumaya karşı büyük bir ilgisi vardı. Yerli ve yabancı birçok fikir adamını okur ve onların fikirlerini analiz ederdi. Kitapları okurken sayfa kenarlarına notlar alır, kimi zaman kendi fikirlerini de bu notların yanına yazardı. Mustafa Kemal yabancı düşünce adamlarının eserlerinden istifade edebilmek için Fransızca öğrenmişti.

Verilen bilgilere göre Mustafa Kemal ile ilgili;

I. Okuduğu kitaplara bakarak yeni eserler oluşturmayı başarmıştır.

II. Düşünce dünyasının oluşmasında yerli ve yabancı aydınlar etkili olmuştur.

III. Fikir dünyasını zenginleştirmek için yabancı dil eğitimi almıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?