Eğitim Sayfam

Aşağıdaki tabloda bazı yönetim biçimleri ve özellikleri eşleştirilmiştir.

Bu bilgilere göre, tablonun doğru olabilmesi için kaç numaralı yönetim şekillerinin karşılıklı olarak yer değiştirmesi gerekmektedir?

Hasan: Benim yaşadığım ülkede yönetme yetkisi ayrıcalıklı bir grubun elindedir. Bu kişiler siyasi, askeri ve ekonomik açıdan ülkenin ileri gelenleridir ve halkın özgürlüklerini yeterince tanımazlar.

Gamze: Benim yaşadığım ülkede yönetme yetkisi tek kişinin elindedir. Bu yönetici ömür boyu ülkeyi idare edebilir. Halk yönetime katılamadığı gibi kanunların oluşturulmasında da söz sahibi değildir.

Hasan ve Gamze’nin bahsettikleri yönetim şekilleri aşağıdakilerden hangisidir?

“Dinî kuralların devlet yönetiminde etkili olduğu yönetim biçimidir. Yani ülke dini kurallara göre yönetilir. Yasama, yürütme, yargı güçleri dinî kurallara bağlı kalmak zorundadır. Devlet yönetiminde görev alanlar yaptıkları tüm işleri tanrı adına yaparlar. Bu nedenle yönetimde din adamlarının görüşleri etkilidir.”

Hakkında bilgi verilen yönetim şekli aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki tabloda demokrasinin temel ilkeleri ve bu ilkelerin açıklamaları verilmiştir.

Buna göre demokrasinin temel ilkelerinden hangisine ait açıklama yanlıştır?

Türkiye ve İran, cumhuriyet rejimi ile yönetilen ülkelerdir. Türkiye Cumhuriyeti’nin yönetiminde demokratik ilkeler etkili iken, İran İslam Cumhuriyeti’nin yönetiminde ise dini kurallar etkilidir.

Verilen bilgiden hareketle aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılabilir?

Yönetim biçimleri konusunun işlendiği sosyal bilgiler dersinde öğretmen sınıfı dört gruba ayırmıştır. Gerçekleştirilecek drama etkinliği öncesinde her grubun sözcüsü gösterisini sunacakları yönetim biçimini tanıtmak için sınıfa şu ipuçlarını vermiştir:

A Grubu: Yönetimde küçük bir azınlık söz sahibidir.

B Grubu: Ülke yönetiminde halk söz sahibidir.

C Grubu: Yetkileri sınırsız olan bir kişi yönetime hakimdir.

D Grubu: Ülke Tanrı adına yönetilmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinde drama gruplarının sunacakları yönetim biçimleri sırasıyla doğru bir biçimde verilmiştir?

Cumhuriyet rejimi ile yönetilen ülkelerde devlet başkanı ve milletvekilleri kanunla belirlenen belli aralıklarla yapılan seçimle ve belli bir süreliğine iş başına gelir. Yani hakimiyet bir kişiye ya da tanrıya değil millete aittir. Yöneticiler görevlerinde istisnasız ömür boyu kalamazlar. Halk yöneticilerinden memnun olmazsa seçimle bunları değiştirebilir. Cumhuriyet yönetim biçiminde bir kişinin ya da grubun değil, tüm halkın çıkarları önemlidir. Bu yönüyle cumhuriyette eşitlik ilkesi önemlidir. Herkes anayasaya ve yasalara uymak zorundadır.

Cumhuriyet rejiminin özelliklerinin anlatıldığı yukarıdaki metinde cumhuriyet rejimi ile;

I- Monarşi

II- Oligarşi

III- Teokrasi

hangi yönetim biçimi veya biçimleri arasındaki farklara değinilmiştir?

Demokrasinin temel ilkelerinden biri olan ……………………… ilkesi farklı görüşlere, anlayışlara, inanışlara saygı gösterilmesi anlamına gelmektedir. Bu ilkeye bağlı olarak farklı düşünceler farklı siyasi partiler aracılığıyla yönetime yansımaktadır.

Yukarıdaki metinde “………………………” gösterilen yere demokrasinin temel ilkelerinden hangisinin getirilmesi gerekmektedir?

Demokratik ülkelerde hukukun üstünlüğü prensibi geçerlidir. Hukukun üstünlüğü ilkesinin geçerli olduğu demokratik ülkelerde devletin temel yapısını, yönetim biçimini, devlet kurumlarının birbirleriyle ilişkisini, kişilerin temel hak ve hürriyetlerini düzenleyen yasalar ve anayasalar bulunmaktadır. Hukukun üstünlüğü ilkesi gereği devlet içindeki tüm kurumlar ve kişiler anayasaya uymak zorundadır. Hukuk, herkesin üstündedir ve keyfî bir biçimde uygulanamaz.

Verilen metinden hareketle aşağıdaki uygulamalardan hangisi hukukun üstünlüğü ilkesi ile bağdaşmaz?

Ülkeyi yöneten egemen kişinin yanında meclisin de bulunduğu yönetim biçimine meşruti monarşi ya da meşrutiyet denir. Bu yönetim biçiminde genellikle yasama işini meclis, yürütme işini ise monarşinin başındaki kral, padişah vb. yapar. Yürütmenin başındaki kişi ömür boyu idarede kalabilmektedir. Çoğunlukla yürütme yetkisi babadan oğula geçmektedir. Mecliste yer alan milletvekilleri ise seçimlerle yenilenmektedir. Demokrasi güçlendikçe meclisin yetkileri artarken, demokrasi zayıfladıkça meclisin yetkisi sınırlanmaya başlar.

Metinden hareketle meşrutiyet yönetimi ile ilgili verilen aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılabilir?