Eğitim Sayfam

TBMM’ye karşı çıkarılan ayaklanmalar meclisi uzun süre uğraştırdı ve birçok olumsuzluğun yaşanmasına neden oldu.

Aşağıdakilerden hangisi bu isyan sırasındaki olumsuzluklardan biri olamaz?

TBMM’nin açılış hazırlıklarının yapıldığı günlerde İstanbul’da hükümetin başına tekrar Damat Ferit Paşa getirildi. Damat Ferit Paşa, Anadolu’da yükselen Milli Mücadele’yi durdurmak için İngilizlerden destek aldı. TBMM’nin açılışından önce Damat Ferit Paşa’nın kışkırtması ile başlayan ayaklanmalar Nisan ayı sonlarına doğru daha da büyüdü.

Damat Ferit Paşa’nın kışkırtması ile başlayan bu isyanları bastırmak için TBMM’nin aldığı önlemler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

MADDE 1: Ülkeyi, yabancı devlet güçlerinden kurtarmak ve saldırıları önlemek amacına yönelik kurulan Büyük Millet Meclisine karşı düşünce ve uygulamalarıyla veya yazdıkları yazılarla muhalefet ve bozgunculuk edenler vatan haini sayılırlar.
MADDE 4: Olağanüstü ve aceleyi gerektiren durumlarda zanlının yakalandığı yerdeki ceza mahkemesi de yargılama yapmaya ve karar vermeye yetkilidir.
MADDE 10: İsyanlara katılmayanlar hakkında kasten suçlamalarda bulunanlar, iddia ettikleri suçun cezası ile cezalandırılır.
Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun yukarıda verilen maddeleriyle,

I. Haksız suçlamaları önlemek
II. Millî iradeyi gerçekleştirmek
III. Yargılamayı hızlandırmak
IV. Çıkarılan isyanları etkisiz hâle getirmek

durumlarından hangilerinin amaçlandığı söylenebilir?

Kurtuluş Savaşı’nın en tehlikeli ve sıkıntılı devresi, ayaklanmaların çıktığı dönemdi. Bu ayaklanmalarda en büyük rol, Osmanlı Hükûmeti başındaki Damat Ferit’indi. Damat Ferit, Millî Mücadele’yi ve önderlerini karalayarak halkı meclise karşı kışkırtmıştı. İlk olarak şeyhülislamdan millî hareketin hatalı ve dine aykırı olduğuna dair bir fetva alarak bunu çoğaltıp İngiliz uçakları ile bütün Anadolu’ya dağıttırdı. Bu fetva ile Mustafa Kemal ve arkadaşlarının dine karşı büyük günah işledikleri duyuruldu. Yurdunu, devletini ve dinini seven her yurttaşın silahına sarılarak millî hareket sona erdirilinceye kadar savaşması istendi.
Verilen bilgiden yola çıkarak Osmanlı Hükûmeti hakkında aşağıdaki seçeneklerden hangisine
ulaşılamaz?

Bazı Kuvayımilliye birliklerinin disiplinsiz davranışları, halktan zorla para, yiyecek ve silah toplamaları düzenli orduya katılmak istememeleri nedeniyle,
I. Milli Aşireti
II. Çerkez Ethem
III. Anzavur
IV. Demirci Mehmet Efe
ayaklanmalarından hangisi ya da hangileri ortaya çıkmıştır?

TBMM’nin açılış hazırlıklarının yapıldığı günlerde İstanbul’da hükümetin başına tekrar Damat Ferit Paşa getirildi. Damat Ferit Paşa, Anadolu’da yükselen Milli Mücadele’yi durdurmak için İngilizlerden destek aldı. TBMM’nin açılışından önce Damat Ferit Paşa’nın kışkırtması ile başlayan ayaklanmalar Nisan ayı sonlarına doğru daha da büyüdü.

Damat Ferit Paşa’nın kışkırtması ile başlayan bu isyanları bastırmak için TBMM’nin aldığı önlemler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun Büyük Millet Meclisinde görüşüldüğü günlerdeydi. Osmanlı Hükûmeti’nin tayin ettiği Erzurum valisi, Erzurum’a doğru yola çıkmıştı. Bu haberi alan bazı vekiller, mecliste Reşit Paşa adındaki valinin yolda öldürülmesini  önerdiler. Bu kanunsuz teklife Mustafa Kemal Paşa; “Ne diyorsunuz? Eşkıya gibi dağda, komiteci gibi sokakta adam mı vuracağız? Bizim devlet anlayışımızda bu yoktur. Bundan sonra bu memlekette vatandaş ancak mahkeme kararıyla cezalandırılır.”
Mustafa Kemal Paşa, bu cevabıyla,

I. Düzenli orduya önem verilmesi
II. Hukuka uygun iş yapılması
III. Yargının işleyişinin hızlandırılması

durumlarından hangilerini savunmuştur?

Kurtuluş Savaşı’nın en tehlikeli ve sıkıntılı devresi, ayaklanmaların çıktığı dönemdi. Ayaklanmalar Kuvayımilliye ve Millî Mücadele’ye karşı başlamış ve meclis açıldıktan sonra da meclise karşı devam etmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti bir yandan yurdu işgal eden düşmana karşı mücadele ederken diğer yandan da Osmanlı Hükûmeti, azınlıklar ve Millî Mücadele’ye karşı olanlar tarafından çıkarılan iç ayaklanmalarla uğraşmak zorunda kalmıştır.
Verilen bilgiye göre Büyük Millet Meclisi’ne karşı çıkarılan ayaklanmaların,
I. Tam bağımsızlık
II. Vatanın bütünlüğü
III. Milli egemenlik
ilkelerinden hangileri ile çeliştiği söylenebilir?

• Büyük Millet Meclisine karşı çıkarılan ayaklanmaları bastırmak için Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.
• Osmanlı Hükûmeti’nin Mustafa Kemal ve onun dava arkadaşlarını vatan haini ilan eden fetvasına karşılık Ankara müftüsünden Milli Mücadele lehine fetva alındı.
  

Bu örnekler, Mustafa Kemal’in hangi liderlik yeteneği ile ilişkilendirilebilir?

“…Vatanımızın bazı noktalarında milletin bütünlüğünü, dayanışmasını harice karşı yokmuş gibi gösterecek ve memleketimiz içerisinde asayişsizliğe işaret edecek durum vardır…”
Mustafa Kemal
Mustafa Kemal’in bu tespiti aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?