Eğitim Sayfam

Amasya ÖDM

5-27 Kasım 1919 gecesi, Ermenilerin ileri gelenlerinden Hırlakyan’ın evinde İşgalci komutan Browmond şerefine bir balo tertiplenir. Baloda komutan Hırlakyan’ın torununu dansa davet eder. Komutanın teklifini reddeden genç kız, “Sizinle dans etmekten mazurum. Çünkü kendimi hala esaret ve zillette yaşayan bir kadın olarak görüyorum. Kalede Türk bayrağı dalgalandığı sürece sizinle dans edemem.” der. Bunun üzerine askerlerine emir veren komutan, kaledeki Türk bayrağını indirir. 28 Kasım 1919 Cuma günü Maraş’ın kara sabahıdır. Yatağından kalkan Maraşlılar, asırlardan beri kale burcunda dalgalanan şanlı bayraklarını göremezler. Bu olay şehri infiale sürükler. Avukat Mehmet Ali Bey, “Alemi İslama Hitap” beyannamesini yazar ve şehrin muhtelif yerlerine dağıtır, halkı bayrağın indirilmesine tepki göstermeye davet eder. Cuma namazına çok büyük bir kalabalık toplanır. Ezan okunduktan sonra halk dışarıda “Bayraksız namaz kılınmaz” diye bağırır. O esnada içerdeki imam efendi, “Hürriyet olmayan bir yerde namaz kılınmaz.” diyerek beyannamenin doğru olduğunu ifade eder. Bunun üzerine halk topluca kaleye hücum ederek, indirilen şanlı Türk bayrağını yeniden kale burçlarına diker ve Cuma namazını orada eda eder. Bayrak olayından sonra şehir adım adım savaşa sürüklenir, Arslan Bey başkanlığında kurulan müdafaa-i hukuk cemiyeti, her mahallede teşkilatlanarak harekete geçer.

Buna göre aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

Ankara ÖDM

Maraş’ta Sütçü İmam’ın, sokaktan geçmekte olan bir Türk kadınının başörtüsüne el uzatan Fransız askerini öldürmesiyle başlayan direniş, Fransızların Maraş kalesindeki Türk bayrağını indirmeleriyle iyice kuvvetlenmiş ve sonuçta düşman şehri terk etmek zorunda kalmıştır. Fransızlar benzer saldırıları Antep ve Urfa’da da yapmışlardır. Antep’te Kuvâ-yı Millîye Komutanı Şahin Bey Bey öncülüğünde örgütlenen halk Fransızlara karşı onca yokluk ve zorluğa rağmen uzun süre başarılı bir şekilde şehri savunmuşlardır. Urfa’da ise Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı Ali Saip Bey’in bölge halkını ve aşiretleri birleştirip mücadele başlatması sonucu Fransızlar Urfa’yı boşaltmak zorunda kalmışlardır.

Verilen bilgiler dikkate alındığında aşağıda verilen sorulardan hangisinin cevabına ulaşılamaz?

Kahramanmaraş ÖDM

30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’na göre; Osmanlı Devlet’inde bulunan tüm orduların terhis edilmesi gerekiyordu. İstanbul Hükûmeti, bu kararın uygulanması için ordularını terhis etme kararı almış ancak; 15.Kolordu’nun başında bulunan Kazım Karabekir Paşa, İstanbul Hükûmeti’nin bu kararını uygulamamıştır. Kazım Karabekir Paşa ve ordusu, Doğu Cephesi’nde Ermenilere karşı başarılı bir mücadele vererek Millî Mücadele’ye katkı sağlamıştır.

Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Antalya ÖDM

Fransızlar, 30 Ekim 1919’da Maraş’ı işgal ettiler. Burada Ermenilerle iş birliği yapan Fransızlar, Türklere kötü davranarak halka baskı ve şiddet uygulamaya başladılar. Kaleden Türk bayrağının indirilmesi ve yerine Fransız bayrağının çekilmesi üzerine Sütçü İmam liderliğinde harekete geçen Maraş halkı, işgalcilere karşı üstün bir mücadele örneği verdi. Fransızların topuna, tüfeğine karşı mücadele eden Maraş halkının bu tükenmez azmi karşısında Fransızlar şehri terk etmek zorunda kaldılar.

Metinden yararlanarak,

I. Manevi değerler
II. Emperyalist duygular
III. Millî duygular
IV. Manda ve himaye

kavramlarından hangileri Türk milletinin mücadeleye başlamasında etkili olmuştur?

İstanbul ÖDM

Kurtuluş Savaşı’nda Maraş, Antep çevresinde Kuvâ-yı Millîye Komutanı olarak bölgedeki direnişi yöneten Ali Kılıç anısını dile getirmiştir:
Bir aralık konu İstiklâl Savaşı’na geldi. O savaş ki araç, gereç, personel kıtlığı bugün güç tasavvur edilirdi. Tümenlere binbaşılar, kolordulara yarbaylar komuta ediyordu. Fakat bu kadro canını dişine takmış bir ekipti. Var olmak ya da olmamak bu savaşın sonucuna bağlıydı. 30 Ağustos bu ruh hâletinin eseriydi. Anlatışlarını şöyle bağladı:
— İşte, büyük zafer böyle ortak bir eserdir. Şerefler de ortaktır. Bu alçak gönüllülük şaheseriyle konunun kapanacağını tahmin ediyorduk. Bu arada Atatürk bir duraklama yaptı. Sonra içine dönük, âdeta kendisiyle konuşur gibi ilave etti:
— Ama yenilseydik sorumluluk ortak olmayacak, yalnız bana ait olacaktı.
Bu belagat karşısında gözyaşımı tutamadım. Tarihin, zaferleri kendine mal eden, yenilgileri ise maiyetine yükleyen sahte kahramanlarını hatırladım.
“Hatıralar, 1955”
Mustafa Kemal ile ilgili yukarıda verilen anıdan hareketle Mustafa Kemal ve askerlerinin,

I. Vatanseverliği
II. Bağımsızlığa düşkünlüğü
III. Cesareti

özelliklerinden hangilerine ulaşabiliriz?

Konya ÖDM

Kâzım Karabekir Paşa 1882’de İstanbul’da doğdu. 11 yaşında babasını kaybeden Kâzım Karabekir Paşa hem harbiye mektebini hem de harp akademisini birincilikle bitirdi ve “Altın Maarif Madalyası” ile ödüllendirildi. Kendisi de yetim büyüyen Karabekir Paşa, Doğu Anadolu’da, ailesini kaybeden binlerce yetim çocuğa babalık yaptı. Onları öz çocukları gibi sahiplendi, onlar için yurtlar ve okullar açtı. Açtığı okullardaki öğrenciler için, okuma ve spor bayramları düzenledi. Yetimlerin her birini bir meslek sahibi yaparak sefaletten kurtardı. Bundan dolayı kendisine “Yetimlerin Babası” unvanı verildi. Bu çocuklardan oluşturduğu “Gürbüz Çocuklar Ordusu” Millî Mücadele’de büyük hizmetlerde bulundu. Kâzım Karabekir Paşa, Millî Mücadele Dönemi’nde Edirne milletvekili ve Doğu Cephesi komutanı olarak görev yaptı. Ermenileri yenilgiye uğratarak onlarla Gümrü Antlaşması’nı imzaladı ve doğu illerini işgalden kurtardı. Millî Mücadele sonrasında Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurucuları arasında yer aldı. Partinin genel başkanlığına getirildi. Ancak kısa bir süre sonra partisi kapatıldı. 1946-1948 arası TBMM Başkanlığı görevinde bulundu.

Bu metinde Kâzım Karabekir Paşa’nın hangi özelliği ile ilgili bir bilgi yoktur?

Kurtuluş Savaşı’nda;

• Doğu Cephesi’nde Ruslarla,
• Batı Cephesi’nde Yunanlarla,
• Güney Cephesi’nde Fransız ve Ermenilerle

mücadele edilmiştir.

8/A sınıfı öğrencisi Gülçin, tahtaya yazdıklarında bir yanlışlık yapmıştır. Sizce hangi öğrenci bu yanlışlığı düzeltmiştir?

Ankara ÖDM

Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası Fransızlar güney bölgelerini işgal ettiler. Ermenilerin de desteğiyle bu bölgelerdeki halk üzerinde giderek artan bir şekilde baskı ve zulme başladılar. Bölgede düzenli bir ordu bulunmadığı için yerel halk işgallere karşı elindeki imkanlarla direnişe geçti. Fransızlara ve işbirlikçisi Ermenilere karşı yöre halkı Kuvâ-yı Millîye öncülüğünde büyük bir bağımsızlık mücadelesine girişti.

Buna göre,

I. Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası yaşanan gelişmeler halkın birlik ve beraberliğini artırmıştır.
II. Fransızların güney bölgelerini işgal etmeleri Kuvâ-yı Milliye’nin oluşturulmasında etkili olmuştur.
III. Güney Cephesi’nde düzenli ordunun verdiği mücadele başarıya ulaşmıştır.

özelliklerinden hangilerine ulaşılabilir?

İstanbul ÖDM

Doğu Cephesi’nde kazanılan zaferle Gümrü Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmayla Ermenistan Hükûmeti,

• Misak-ı Millî’yi tanıyacağını
• Taraflardan birinin tanımadığı uluslararası bir antlaşmayı diğerinin de tanımayacağını kabul etmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Antalya ÖDM

Sevr Antlaşması’na göre İtilaf Devletlerinin amaçları Doğu Anadolu Bölgesi’ni Ermenistan’a vermekti. Ermeniler de kendilerine tanınan bu hakları kullanmak için saldırıya geçince Kazım Karabekir komutasındaki Türk kuvvetleri Ermenileri mağlup etmiştir. Böylece Millî Mücadele’nin ilk askeri başarısı elde edilmiş, yenilen Ermeniler barış isteyince 3 Aralık 1920 tarihinde Ermenistan ile Gümrü Antlaşması yapılmıştır.

Antlaşma maddeleri şu şekildedir;

● Sarıkamış, Kars, Kağızman ve Iğdır, Türk Hükûmeti’ne bırakılacak.
● TBMM ile Ermenistan arasındaki sınır Çıldır Gölü ve Aras Nehri olacak.
● Ermenistan Hûkümeti, Sevr Antlaşması’nı tanımayacak.

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?