Eğitim Sayfam

Osmanlı Devleti döneminde köylünün ürettiği tarım ürünlerinden alınan Aşar Vergisi, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında kaldırılmıştır. Aşar Vergisi’nin kaldırılması hakkında Atatürk şunları söylemiştir:

“Maliyemiz sayım vergisi gibi yüzyıllık vergilerin düzeltilmesi yolunda attığı ilk adımla halka hemen ferahlık duyurabildi. Cumhuriyet yönetiminin, yurdumuzun başında Orta Çağ’ın en İnsafsız belası olarak çöreklenip duran aşarı kaldırmakta Yüksek Meclis’ce övülebilecek bir düzeye bir yıl içinde ulaşabilmiş olması gerçekten sevinilmeye değer.”

Atatürk’ün, Aşar Vergisi’ni “Orta Çağ’ın en insafsız belası” olarak nitelemesinin sebebi aşağıdakilerden hangisi olamaz?

Atatürk Dönemi’nde ekonomi alanında meydana gelen gelişmelerden bazıları şunlardır:

• Kırıkkale Mermi Fabrikası açılmıştır.
• Etibank kurulmuştur.
• Devletçilik ilkesi benimsenmiştir.

Buna göre metinde verilen gelişmeler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık verilmiş bir cevap niteliğinde değildir?

17 Şubat 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk’ün isteği doğrultusunda İzmir’de Türkiye İktisat Kongresi toplanmıştır. Bu kongreye ziraatçı, sanayici, tüccar ve işçi temsilcilerinden oluşan 1135 kişi katılmıştır. Bu kongrede Türk halkının israftan ve tembellikten kaçınması, üreten, çalışan ve tasarruf eden bir millet olması için yemin metni düzenlenmiştir.

Verilen bilgilerden hareketle Türkiye İktisat Kongresi’nin toplanma amaçları arasında;

I- Ekonomik bağımsızlığa ulaşmak,

II- Milli ekonomi ilkelerini belirlemek,

III- Milli egemenliği hâkim kılmak,

durumlarından hangileri gösterilebilir?

Mustafa Kemal Atatürk bir konuşmasında şunları söylemiştir:

“En güzel coğrafî durumda ve üç tarafı denizle çevrili olan Türkiye; endüstrisi, ticareti ve sporu ile en ileri denizci millet yetiştirmek yeteneğindedir. Bu yetenekten yararlanmayı bilmeliyiz. Denizciliği Türk’ün büyük millî ülküsü olarak düşünmeli ve onu kısa zamanda güçlendirmeliyiz.”

Buna göre aşağıdaki gelişmelerden hangisinin Atatürk’ün yukarıdaki sözünde belirttiği “Denizciliği Türk’ün büyük millî ülküsü olarak düşünme” amacına hizmet ettiği söylenebilir?

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında halkın büyük çoğunluğu tarımla geçiniyordu. Ekonomi büyük ölçüde tarıma dayalıydı. Tarımda makineleşme yok denecek kadar azdı. Bundan dolayı modern tarımı geliştirmek için Atatürk tarafından birçok çalışma başlatılmıştır. Bunlardan en önemlisi Ankara’da kurulan Atatürk Orman Çiftliği’dir.

Verilen bilgiden hareketle Atatürk Orman Çiftliği’nin kuruluş amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

1929 Dünya Ekonomik Buhranı, Türk ekonomisini olumsuz etkilemiştir. Bu ekonomik krizi, ürün fiyatlarının düşmesine, üretimin sekteye uğramasına yol açmıştır. Bu kriz özel sektörün ekonomik bir daralma yaşamasına sebep olmuştur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi 1929 Dünya Ekonomik Buhranı’nın Türk ekonomisi üzerindeki yıkıcı etkisi ile mücadele edebilmek için atılmış adımlardan biridir?

Türkiye İktisat Kongresi’nde alınan kararlardan bazıları şunlardır:

• Ham maddesi yurt içinde bulunan sanayi dalları kurulmalıdır.
• Küçük işletmelerden hızla büyük işletmelere ve fabrikalara geçilmelidir.
• Özel sektöre kredi sağlayacak bankalar kurulmalıdır.

Yalnızca verilen bilgilerden hareketle Türkiye İktisat Kongresi’nde alınan kararlar ile ilgili,

I- Devletçilik ilkesine kapsamında hareket edilmiştir.

II- Ekonomik bağımsızlık gerçekleştirilmeye çalışılmıştır.

III- Serbest piyasa ekonomisine geçilmiştir.

IV- Dışa bağımlılık önlenmek istenmiştir.

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

Başkanlığını Kâzım Karabekir’in yaptığı İzmir İktisat Kongresi’ne tüccar, sanayici, esnaf, çiftçi ve işçileri temsilen 1135 delege katılmıştır.  Bu kongrede Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomi politikalarına yön verecek Misak-ı İktisadi Kararları kabul edilmiştir.

Buna göre Misak-ı İktisadi Kararları’ndan;

I- Türkiye halkı millî hâkimiyetini hiçbir şeye feda etmez.

II- Türkiye halkı, kullandığı eşyayı mümkün olduğunca kendi üretir.

III- Türkiye halkı, bir altın hazinesi üzerinde oturduğunun bilincindedir.

hangilerinin tasarruf bilincini artırmaya yönelik olduğu söylenebilir?

Cumhuriyet’in ilk yıllarında ekonomik alanda meydana gelen gelişmelerden bazıları şunlardır:

• Türkiye İş Bankası kurulması
• Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun çıkarılması
• Beş Yıllık Sanayi Planı’nın hazırlanması

Yalnızca verilen gelişmelerden hareketle aşağıdakilerden hangisi bu gelişmeler yoluyla amaçlanan durumlardan biri değildir?

Osmanlı Devleti’nde ekonomik sistemin çökmesine bağlı olarak vergi oranları sıklıkla artırılmaktaydı. Bunlardan biri olan Aşar Vergisi, Müslüman çiftçilerin ürettikleri ürünlerin %10’ndan alınan bir vergiydi.  Bu vergi zamanla köylünün neredeyse tek geçim kaynağı olan tarımı bitirme noktasına getirmişti. Türkiye Cumhuriyeti döneminde ise bu vergi kaldırılmış ve çiftçiyi desteklemek için çeşitli adımlar atılmıştır.

Metinde verilen bilgilerden hareketle Aşar Vergisi’nin kaldırılması;

I- Halkçılık,

II- Cumhuriyetçilik,

III- Laiklik,

Atatürk ilkelerinden hangileri doğrultusunda gerçekleştirilmiştir?