Eğitim Sayfam

Saltanatın kaldırılmasından sonraki süreçte halifeliği cumhuriyetin alternatifi olarak görenler vardı. Öyle ki halifelik, saltanat taraftarlarının sığınabilecekleri tek kurum haline gelmişti. 3 Mart 1924 tarihinde halifeliğin kaldırılmasıyla eski rejime dönüş yolları tamamen kapatılmıştır.

Buna göre halifeliğin kaldırılma gerekçeleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

Halifeliğin kaldırıldığı 3 Mart 1924 tarihinde;

• Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edilmiştir.
• Erkan-ı Harbiye Vekâleti kaldırılarak Genelkurmay Başkanlığı kurulmuştur.
• Şeriye ve Evkâf Vekâleti kaldırılarak yerine Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Türkiye’nin sınırları Lozan Antlaşması ile büyük oranda çizilmiş ama “devletin başkentinin neresi olacağı” sorusu henüz cevap bulmamıştı. Lozan Antlaşması’ndan sonra İtilaf Devletlerinin İstanbul’u boşaltması, başkent tartışmalarının yoğunluk kazanmasına neden oldu. İsmet Paşa ve arkadaşlarının sunduğu “Türkiye Devleti’nin başkenti Ankara şehridir.” şeklindeki kanun teklifi, 13 Ekim 1923’te uzun tartışmalardan sonra kabul edildi.

Buna göre Ankara’nın başkent seçilmesinde;

I- Merkezi bir konumda bulunması,

II- Haberleşme ve ulaşım imkanlarının gelişmiş olması,

III- TBMM’nin burada açılması

durumlarından hangileri etkili olmuştur?

İtilaf Devletleri, Lozan Barış Görüşmeleri’ne TBMM’nin yanında Osmanlı Hükûmetini de davet etmişlerdi. Bu gelişme üzerine 1 Kasım 1922 tarihinde TBMM’de kabul edilen bir kanunla saltanat ile hilafet birbirinden ayrılmış ve saltanat kaldırılmıştır.

Verilen metinden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

23 Nisan 1920’de açılan Büyük Millet Meclisi, dönemin şartları gereği olağanüstü yetkilere sahip bir meclisti. Bu Meclis; Millî Mücadele’yi yönetebilmek ve ihtiyaç duyduğu yetkileri belirleyebilmek için 1921 yılında, Teşkilat-ı Esasiye adında, bir anayasa hazırlamıştı. Savaş şartlarına cevap verecek şekilde, kısa ve öz olarak hazırlanan bu anayasada, temel hak ve özgürlüklerle ilgili kurallar yer almamıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra 1921 Anayasası’nda değişiklik yapılmıştır. 20 Nisan 1924 tarihinde ise yeni bir anayasa TBMM’de kabul edilmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi 1924 Anayasası’nın kabul edilmesindeki temel nedendir?

Atatürk Dönemi’nde 1924 Anayasası’nda aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.

Tabloda yer alan bilgilere göre,

I- Anayasanın laikleşmesine çalışılmıştır.

II- Siyasal alanda kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır.

III- Millet egemenliği güçlendirilmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

1924 Anayasası’nın bazı maddeleri şu şekildedir:

• Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
• Türkiye Devleti’nin dini İslam’dır. Resmî dili Türkçedir. Başkenti Ankara’dır.
• Hâkimiyet kayıtsız ve şartsız milletindir.
• Seçimler dört yılda bir yapılır. On sekiz yaşını tamamlayan her erkek oy kullanma hakkına sahiptir.
• Otuz yaşını doldurmuş her erkek milletvekili adayı olma hakkına sahiptir.
• Türkiye halkına, din ve ırk farkı olmaksızın, vatandaşlık itibariyle “Türk” ifadesi kullanılır.

Buna göre 1924 Anayasası ile ilgili aşağıda verilen çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz?

Atatürk Dönemi siyasi alanda yapılan yeniliklerden bazıları şunlardır:

• Halifeliğin kaldırılması
• Ankara’nın başkent oluşu
• Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi

Buna göre siyasi alanda yapılan bu yeniliklerin,

I- Laiklik

II- Halkçılık

III- Devletçilik

IV- Cumhuriyetçilik

ilkelerinden hangileri ile ilişkili olduğu söylenebilir?

Saltanatın kaldırılmasıyla “yeni devlet başkanının kim olacağı ve nasıl belirleneceği” soruları ortaya çıkmıştır. O tarihe kadar devlet başkanlığı görevini Mustafa Kemal “Meclis Başkanı” sıfatıyla yürütmüştü. Ama artık yönetim sisteminin adının ve devlet başkanının daha net bir şekilde belirlenmesi gerekiyordu. Bu arada, 27 Ekim 1923’te, Fethi Bey’in istifası ile hükûmet krizi çıktı. Yeni hükûmetin kurulamaması Meclisi çalışamaz hâle getirdi. Bu sorunun giderilebilmesi için …………………………. gerekiyordu.

Parçada boş bırakılan yere siyasi alanda yapılan yeniliklerden hangisi getirilmelidir?

Tabloda verilen siyasi alandaki yenilikler ile aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenemez?