Eğitim Sayfam

Kişiden kişiye değişebilen ifadeler öznel ifadelerdir. Dolayısıyla bu ifadelerin doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanamaz.

Buna göre aşağıdaki metinlerin hangisinde öznel ifadeye yer verilmiştir?

• Bağlaç olan da/de, kendisinden önce gelen sözcükten her zaman ayrı yazılır.

• Bağlaç olan da/de, hiçbir zaman ünsüz benzeşmesine uğramaz.

Bu kurallara göre aşağıdaki metinlerin hangisinde “da/de”nin yazımı yanlıştır?

Dünyanın en büyük balığı, balina köpek balığıdır (rhincodon typus). Her ne kadar adında “balina” kelimesi geçse de bu balık, bir memeli türü değildir; sadece büyüklüğünden dolayı balina köpek balığı olarak adlandırılır. Bilim insanlarının pek çoğu balina köpek balıklarının boylarının 12 metre civarında olduğunu ve daha fazla büyüyebilenlerine ender rastlandığını belirtiyor. 1949 yılında Pakistan’da yapılan bilimsel ölçümle en büyük balinanın 12,65 metre boya sahip olduğu belirlenmiş ve ağırlığının da 15-21 ton arasında olduğu tahmin edilmiş. Balina köpek balıklarını ilginç yapan bir özellik de çok büyük boylarına karşın sadece planktonlarla beslenmeleridir. İnsanlara zarar vermeyen balina köpek balıkları genellikle Hint, Atlantik ve Pasifik Okyanuslarının sıcak bölgelerinde, 0-70 metre arasındaki derinliklerde yaşar. Ancak bu canlıların 700 metre derinliğe inebildikleri de biliniyor.

Bu metinden “balina köpek balıkları” ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Bizde anlam ve özelliği anlaşılmayan meselelerden biri, belki de başlıcası eleştiridir. Eleştiriyi basit bir şeymiş gibi görmek hemen hepimize has bir kusurdur, içimizden biri herhangi bir konuda söz söylediğinde hemen “Eleştiri yapıyorum!” der. Bu anlayış yanlıştır ve bunun düzeltilmesi gerekir. Çünkü eleştiri öyle sıradan bir şey değil, sanatkârların en candan yardımcısıdır. Eleştirmen de seçkin bir insandır ve herkesten daha iyi bilir, daha isabetli görüşlere sahiptir. Sanat için, eser için duygularını düşüncelerine feda eder.

Bu metinde aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

Ses, mekanik bir dalgadır ve yayılmak için bir ortamın varlığına ihtiyaç duyar. Örneğin bir enstrümandan çıkan sesler havadaki moleküller sayesinde insanların kulağına ulaşır. Enstrümandaki titreşimlerin hava basıncında sebep olduğu dalgalanmalar, iç kulakta elektrik sinyallerine dönüştürülerek beyne iletilir ve böylece ses algısı oluşur. Uzayda sesler duyulamaz. Çünkü ses dalgalarının, içerisinde yol alabileceği bir ortam yoktur. Örneğin uzaydayken bir gitarın tellerini çektiğinizi düşünelim. Teller Dünya’da olduğu gibi titreşmeye başlayacaktır. Ancak tellerdeki enerjiyi kulağınıza aktaracak bir ortam olmadığı için herhangi bir ses duyamazsınız. Zaman ilerledikçe enstrümandaki sürtünmeler sebebiyle titreşimler giderek azalacak ve en sonunda tamamen duracaktır. Böylece tellerdeki mekanik enerji ısı enerjisine dönüşecek ve enstrüman ısınacaktır.

Bu metinden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

• Kar, fırtına, yağmur aynı anda başlayınca herkes korktu.

• Bir gömlek ile bir pantolon almış, herkese gösteriyordu çocuk.

• Karşıdan geçerken kadın, avukatı görünce yanına koşup gitti.

Bu cümlelerde virgülün aşağıdaki görevlerinden hangisi örneklenmemiştir?

I. edemediğim, bu sorumluluk karşısında kendimi

II. evde varlığı hissedilir bir

III. yetersiz hissettiğim bir konu olmuştur

IV. gelen bir fikir olmakla

V. birlikte hiçbir zaman cesaret

VI. hayvanla yaşama fikri her zaman çekici

Bu sözlerle anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulduğunda hangisi baştan üçüncü olur?

Aşağıdakilerden hangisi bir metnin giriş bölümü olamaz?

Aşağıda sayıların yazımıyla ilgili bazı kurallar verilmiştir.

• Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır.

• Dört veya dörtten çok basamaklı sayılar sondan sayılarak üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına nokta konur.

• Sayılar harflerle de yazılabilir. Ancak saat, para tutarı, istatistik, veriye ilişkin sayılarda rakam kullanılır.

• Saatler yazılırken saat ve dakika arasına nokta konur.

• Üleştirme sayıları yazıyla yazılır.

Bu kurallara göre,

I. Saat 09:20’de zil çalıyor.

II. 1.482.000 adet kalem dağıtılmış.

III. Tabaklara 2’şer tane kek koydu.

IV. Sınıfta yirmi bir kişi vardı.

cümlelerinin hangilerinde yazım yanlışı vardır?

(I) İstanbul’a kar yağmaya başlamıştı. (II) Kız Kulesi’nin şakaklarına usul usul yağıyordu. (III) Bir yandan ruha sükûnet veren keman sesi, bir yandan da tabiatın şehirle dansı... (IV) Her bir kar tanesi nazlı nazlı süzülerek şehri süslüyordu.

Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinde sıfat-fiil vardır?

“Arkadaşını yalnızken ikaz et, başkalarının yanında öv.” cümlesinden aşağıdakilerden hangisi kesinlikle çıkarılamaz?

Kaleli, Kozoğlu, Sarızlar, Bilginler, Terazidere, Yekeli, Fıratlı, Sokullu adlı toplam 8 duraktan oluşan raylı ulaşım hattında duraklar ardışık olarak sıralanmaktadır. Bu duraklara ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

• İlk durak Kaleli, son durak ise Kozoğlu’dur.

• Sarızlar durağından bir sonraki durakta Bilginler durağı vardır.

• Terazidere ile Yekeli durakları arasında bir durak vardır.

• Kozoğlu’ndan üç durak öncesi Fıratlı durağıdır.

• Sarızlar’dan beş durak sonra Sokullu durağı vardır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesin olarak doğrudur?

İsim-fiil eki alan sözcükler, bazen bir varlığın ya da kavramın kalıcı adı olabilir. Bu kelimeler, fiil kök veya gövdelerine isim-fiil eki getirilmesine rağmen artık fiilimsi özelliğini kaybederek kalıplaşmış isme dönüşür.

(I) Bir yemeğe katılması gereken en önemli malzeme sevgidir. (II) Sevgi olmadan bir tat ortaya koymak çok da mümkün değildir. (III) Parmakların hünerleri, yürek atışıyla birleştiği zaman lezzet şöleni ortaya çıkar. (IV) En iyi şeflerin bile sihirli gücü, işlerini sevmeleri ve sevginin mayasıyla damak hazzını taçlandırmalarıdır.

Bu açıklamaya göre numaralanmış cümlelerin hangisinde kalıplaşmış isim vardır?

14 ve 15. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

Diş çürüğü; çoğunlukla dişin sert dokusu olan mine, onun altındaki dentin ve kimi zaman da kök yüzeyini örten sert dokunun yıkılması olayıdır. Genellikle karbonhidratlı yiyeceklerin (şeker, nişasta vb.), kola ve benzeri şekerli ve gazlı içeceklerin, kek veya çikolata gibi özellikle yapışkan gıdaların diş yüzeyinde uzun süre kalmasıyla oluşmaktadır. Ağızda var olan bakteriler bu gıda artıkları ile beslenmekte ve bu mikroorganizmalar yardımıyla asit üretilmektedir. Bir süre sonra bu asidik ortam dişin sert dokularında yıkıma sebep olup diş çürüklerini oluşturmaktadır. Ağızda bulunan bakterilerden oluşan bakteri plağı, şekerli ve unlu yiyeceklerin ağızda kalan artıklarından asit oluşturabilmektedir. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına, sonuçta da diş çürüğünün başlamasına ve diş hekimlerinin kavite dedikleri oyuklara neden olmaktadır. Şekerli ve unlu yiyeceklerle bakterilerin buluşması sonucunda çürükler oluştuğuna göre herkes için bir tehlike var demektir. Ancak beslenmelerinde karbonhidratlı ve şekerli yiyeceklerin oranı çok yüksek olan kişilerin içtiği suda florür oranı da çok düşükse bu dişler, çok daha fazla çürük tehlikesi altındadır. Bakteri plağı tarafından oluşturulan aside karşı tükürük doğal bir savunma mekanizması oluştursa da tek başına çürüğü önleyemez. Tükürük akışını ve miktarını azaltan hastalıklar ya da ilaçlar da çürük oluşumunu hızlandırmaktadır.

Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir?

Bu metinden aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Umut, geleceği hatırlama; mutluluk, geçmişi unutma sanatıdır.” (Diderot)

Aşağıdakilerden hangisi Diderot’un bu sözüyle anlamca aynı doğrultudadır?

Zarf-fiiller, fiil kök veya gövdelerine gelerek cümleye durum ya da zaman anlamı katar.

Buna göre aşağıdakilerin hangisinde zarf-fiil, cümleye durum anlamı katmamıştır?

B1 vitamini, değişik gıdalarla alınan besin ögelerinin vücutta enerjiye çevrilmesini ve en önemli enerji kaynaklarından biri olan karbonhidratlardan enerji yapımını sağlar. B1 vitamini karaciğer ve diğer organ etleri, süt, et, kuru baklagiller, tahıllar, ceviz, fındık ve yumurtada bulunur. Bu vitaminin eksikliğinde yorgunluk, iştah azalması, sindirim sisteminde bozukluklar, kalp yetmezliği, huzursuzluk baş gösterir.

Bu metin aşağıdaki yazı türlerinden hangisine aittir?

Bir eylemin gerçekleşmesinin başka bir eyleme bağlı olduğu cümleler koşul-sonuç cümleleridir. Bu cümlelerde şart eki olan “-sa/-se” sıklıkla kullanılır ama her koşul-sonuç cümlesinde bu ekin bulunması zorunlu değildir.

Buna göre,

I. En temel düzeyde okuma eylemi, çocukların kendi kendilerine okumalarını da teşvik eder.

II. Çocuklar ancak birine destek olan ebeveynleri gördüklerinde arkadaşlarına destek olmaya başlayacaklardır.

III. Bir konuya duyulan tutku paylaşılırsa dinleyicilerde öğrenme arzusu yaratma şansı yüksek olur.

IV. Bir hikâyenin tamamını anlama becerisi, günümüz eğitim dünyasında genellikle hafi fe alınır.

cümlelerinin hangisinde koşul-sonuç ilişkisi vardır?

Ülkemiz, kültür ve doğa varlıklarının yer altında, yer üstünde ve su altında yoğun olarak bulunduğu çok özel bir coğrafyada yer almaktadır. Anadolu, binyıllar boyunca çok çeşitli uygarlıkların bir arada ve tarih boyunca yaşadığı özel bir alandır. Çeşitli uygarlıkların doğup geliştiği ülkemizde, tarih öncesinden başlayarak her tür ve nitelikte kültür varlığı ve bu varlıkların bir aradalıklarının oluşturduğu yerleşmelerin yanı sıra çok zengin doğal varlıklar da bulunmaktadır. Bazen az bulunur coğrafi , topografi k, jeolojik ya da jeomorfolojik oluşumlar, bazen çok özel bir fl oranın (bitki örtüsü ya da bir bitki türü) varlığı ya da özel bir canlı türünün yaşadığı bir ortam, bazen de insan eliyle oluşturulan fi ziksel çevre ile doğal niteliklerin birlikteliğinden doğan “güzellikler” ve özellikler doğal varlıklar olarak ortaya çıkmaktadır ve bunlar günümüzde de yaşamımızın bir parçasıdır.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?