Eğitim Sayfam – Türkiye'nin Eğitim Sayfası

Soru 1

İnsan aklı doğuştan birtakım bilgilere sahiptir. Bu bilgilerin fark edilip ortaya çıkarılması için kişiye doğru soruların sorulması gerekir. Doğru sorulan her soru beraberinde doğru bir noktayı aydınlatacak ve hatırlama yaşanacaktır. İnsanın doğarken beraberinde getirdiği bu idealar zaman içinde bir uyanma haline girer ve anımsanarak ortaya çıkarlar.

Bu parçada savunulan görüş aşağıdakilerden hangisidir?

A Sezgiler doğru bilginin anahtarıdır.

B Bilgiden öğrenme yoktur ve kaynağı akıldır.

C Doğru bilgiye ulaşmak olanaksızdır.

D İnsan aklı doğuştan boştur.

E Bilginin doğruluğu faydası ile ölçülür.

Soru 2

İnsan varlığın bilgisine erişmek istiyorsa dünyevi alanın kaygısından kendisini uzaklaştırarak kalp gözünü açmalıdır. Kalp gözü açık olan insan varlıkların mahiyetini, anlamını, kaynağını, niteliklerini kavrayabilir. Kalp gözü insan görünenin de ötesinde olanın kapılarını açar ve varlıklara dair kesin bilgilere ulaşmasını sağlar.

Gazali’ye ait bu bilgi anlayışının temelinde aşağıdakilerden hangisi yer almaktadır?

A Tanrısal akıl

B Madde

C Akıl

D Duyusal yaşantılar

E Mistik sezgi

Soru 3

İnsanlar algı bakımından birbirlerinden ayrıdırlar. Her insanın duyusal yaşantılar ile olan bağı ve bu bağdan ortaya çıkardığı algı kendine özgüdür. Aynı varlık karşısından duran iki kişiden birinin içinde bulunduğu fiziki konum, varlığın onun baktığı yerdeki açısı diğerinin içinde bulunduğu konumlar ve varlığın ona açısı ile aynı değildir. Bu basit gibi görünen durum aslında ciddi bir ortak algı sorununa yol açmaktadır. Dolayısıyla farklı insanların aynı doğru üzerine uzlaşmaları beklenemez.

Bu parçada anlatılanları aşağıdaki ifadelerden hangisi en iyi özetler?

A İnsan her şeyin ölçüsüdür.

B Bilgi idealar evreninde bulunur.

C Var olmak algılanmış olmaktır.

D Dilin sınırları dünyamın sınırlarıdır.

E Zihin doğuştan boş bir levhadır.

Soru 4

İnsan aklının doğuştan bilgilere sahip olduğu fikrine karşı J. Locke aklın herhangi bir şekilde doğuştan bilgi sahibi olmadığını ifade ederek karşı çıkmıştır. Onun bakış açısına göre aklın kodlanmış halde gelmesi mantıksal olarak olanaksızdır. Her birey varlıklara dair tüm bilgilerini deneyimlere boçludur. Kişi yaşadıkça yeni deneyimler elde eder ve bu deneyimlerden gelen izlenimleri aklında bir araya getirir. Dolayısıyla akıl bilginin kaynağı olmaktan uzaktır, bilgi duyusal bir üründür.

Buna göre J.Locke’un bilgi anlayışı aşağıdaki akımlardan hangisine dahil edilebilir?

A Entüisyonizm

B Analitik felsefe

C Empirizm

D Rasyonalizm

E Kritisizm

Soru 5

"Gerçek" veya "gerçeklik" asla söylenemez. Çünkü gerçek, söylenen şeyin veya ileri sürülen bir fikrin konusu olan şeydir. Dolayısıyla dış dünyada nesnel olarak bulunur. Örneğin, güneş, hava sıcaklığı, yağmurun yağması bir gerçektir. Ama güneşin var olduğuna, havanın sıcaklığına, dışarıda yağmurun yağdığına ilişkin bir ifade doğru veya yanlış olabilir. O hâlde doğruluk zihinle veya zihnin ürettiği bir şeyle ilgilidir.

Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A Doğru bilgiye ulaşmak, bilginin eleştirisini yapmakla olur.

B Gerçeklik dış dünyadaki varlıkların, doğruluk bilgilerin bir özelliğidir.

C Doğruluk ve gerçeklik arasında bir farklılık bulunma-maktadır.

D Doğruluğa deneyle, gerçekliğe akılla ulaşılır.

E Gerçek gerçeğe aykırı olamaz.

Soru 6

Önümde duran nesneye dair bir yargıda bulunabilmek için öncelikle söz konusu nesneyi görüyor olmam gerekir. Bu duyusal yaşantı bana nesnenin boyu, genişliği, rengi, ağırlığı, derinliği gibi farklı bilgiler verir. Eğer nesne aynı zamanda bir koku sahibi ise burnum sayesinde kokusunu alır, diğer duyusal niteliklerle birleştiririm. Nesneye dokunabiliyorsam sertliği, yumuşaklığı, yüzeysel niteliklerini algılar ve önceki duyusal yaşantılarıma birleştiririm. Böyle nesne ile ilgili bilgi sahibi olabilirim.

Bu parçada savunulan görüş aşağıdakilerden hangisidir?

A Akıl ve duyumlar bilgi elde etmede ortak çalışır.

B Bilimsel bilgi doğru bilgidir.

C Mutlak bir doğru bilgi söz konusu değildir.

D İnsan varlığın bilgisine sezgilerle ulaşabilir.

E Doğru bilginin ölçütü bireysel yaşantılardır.

Soru 7

Rasyonalistlerin tek başlarına haklı olmaları ne kadar olanaksızsa empiristlerin de tek başlarına bilgiyi inşa ettiklerine dair iddiaları yanılgıdır. Çünkü aklın işlevi ile duyu organlarının işlevleri farklıdır. Bu işlevler varlığın bilgisini meydana getirmek için birbirine muhtaçtır. Birinin yokluğu doğru bilgiye ulaşmada aksaklıklar yaratır.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A Faydalı olan her bilgi doğru kabul edilmelidir.

B Bilgi elde etmede akıl ve duyular beraber çalışır.

C Aklın sınırları bilginin sınırlarıdır.

D Mantıksal açıdan anlamlı önermeler doğrudur.

E Bilimsel bilgi doğru bilgidir.

Soru 8

Septik filozoflar nesnelerin gerçek yapılarının kavranamayacağını iddia ederler. Duyu organlarımız ve aklımız bizlere nesneleri olduğu gibi göründüğü gibi aktarır. Nesne karşısında o andaki duyusal yaşantılar bize ne veriyorsa aklımızda bu verileri alıp işleyerek gerçekliği değil, o an ortaya çıkan algının bilgisini verir. Duyusal yaşantılar her zaman yanıltıcı olduğundan akıl da aynı yanılgıyı yaşamaktadır.

Septiklerin bu görüşünden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A Nesneler ile ilgili her türlü veriden şüphe etmek gerekir.

B Varlığın bilgisine ulaşılabilir.

C Doğru bilginin kaynağı akıldır.

D Bilgide görecelik olduğundan net bir doğru yoktur.

E İnsan aklı sadece dış dünyanın bilgisine ulaşabilir.

Soru 9

Rasyonalizme göre insan aklı birtakım ilkeler ya da yetillerle donatılmıştır. Evreni oluşturan tüm nesneler hakkında kesin bilgi edinmemiz için sadece bu ilkelere uygun bir biçimde mantığımızı kullanmamız yeterlidir.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada verilen görüşü doğrular?

A İnsan hiçbir şeyi hatta kendi şüphesini bile onaylamamalıdır.

B Var olmak algılanmış olmaktır.

C Akla uygun olan gerçek, gerçek olan da akla uygundur.

D Bir duyusunu kaybeden bir evreni kaybetmiş demektir.

E İnsan her şeyin ölçüsüdür.

Soru 10

William James'e göre her dönemde, herkes ve her durum için geçerli, değişmeyen, mutlak doğru bilgi yoktur. Bilgi insanın günlük yaşamında işine yarıyor, sorunların çözümüne katkıda bulunuyorsa, insanı başarılı yapmaya yarıyorsa doğrudur. Buna karşılık yaşamda işe yaramayan, bireye yarar sağlamayan bilgiler de yanlıştır.

Bu görüşü göre bir bilginin doğru ya da yanlışlığının ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

A Bilginin fayda sağlaması

B Bilginin akılla elde edilmesi

C Bilginin doğuştan gelmesi

D Bilginin olgulara dayanması

E Bilginin sezgisel olması

Test Bilgileri ve Sonuçlarım

Toplam Soru : 10

Ek Bilgiler

Yükleyen : Ziyaretçi (Telif Bildir)

Yüklenme Tarihi : 2023 - 2024

Test Göndermek İçin: Tıkla
Hatalı Test: Bildir

10. Sınıf Felsefe: Bilgi Felsefesi (Epistemoloji) TEST - 1